برای رزرو نوبت تماس بگیرید: ۹۸۹۹۲۴۶۴۶۹۰۲+ - ۹۸۹۳۰۴۰۳۵۴۶۹+
تعویض دریچه میترال بدون عمل باز

تعویض دریچه میترال بدون عمل باز یکی از جدیدترین روشهای درمانی برای بیمارانی است که به مشکلات قلبی ناشی از خرابی دریچه میترال دچار شدهاند. این روش به سرعت در حال تبدیل شدن به یکی از گزینههای اصلی درمانی برای افرادی است که قادر به تحمل جراحی قلب باز نیستند یا شرایط پزشکی پیچیدهای دارند که جراحیهای سنگین را برای آنها غیرممکن میسازد. برخلاف جراحی سنتی که نیازمند برش بزرگ و باز کردن قفسه سینه است، این روش غیرجراحی به بیمار این امکان را میدهد که با حداقل برشها و خطرات، تحت درمان قرار بگیرد و سریعتر بهبود یابد. در این مقاله به طور جامع درباره فرآیند تعویض دریچه میترال بدون عمل باز، انواع دریچههای قلب، مزایا و معایب این روش، مراقبتهای پس از عمل و پاسخ به سوالات رایج میپردازیم.
انواع دریچه های قلب
دریچههای قلب نقشی کلیدی در هدایت خون در بدن ایفا میکنند. در مجموع چهار دریچه اصلی در قلب وجود دارد که هر یک وظیفه خاصی را به عهده دارند:
- دریچه میترال: این دریچه بین دهلیز چپ و بطن چپ قرار دارد و وظیفه آن هدایت خون از دهلیز به بطن است. در صورتی که این دریچه دچار مشکلاتی مانند نارسایی یا تنگی شود، میتواند به مشکلات جدی در عملکرد قلب منجر شود.
- دریچه سهلتی: این دریچه بین دهلیز راست و بطن راست واقع شده و خون را از دهلیز راست به بطن راست هدایت میکند. مشکلات مربوط به این دریچه میتواند به نارسایی قلبی منجر شود.
- دریچه آئورتی: خون را از بطن چپ به آئورت (رگ اصلی بدن) منتقل میکند. اگر این دریچه دچار تنگی یا نارسایی شود، میتواند به مشکلات جدی در گردش خون منجر گردد.
- دریچه ریوی: این دریچه خون را از بطن راست به رگ ریوی میفرستد. عملکرد نادرست این دریچه میتواند به کاهش اکسیژن خون و مشکلات تنفسی منجر شود.
تعویض دریچه میترال بدون عمل باز
تعویض دریچه میترال بدون عمل باز که با عنوان Transcatheter Mitral Valve Replacement) TVMR) شناخته میشود، یک روش نوین و غیرتهاجمی برای جایگزینی دریچه میترال است. در این روش، به جای باز کردن قفسه سینه و دسترسی مستقیم به قلب، پزشکان از یک کاتتر برای تعویض دریچه استفاده میکنند. این کاتتر از طریق یک رگ بزرگ (گاهی در ناحیه ران) وارد بدن شده و به سمت قلب هدایت میشود. سپس دریچه جدید از طریق کاتتر به محل دریچه میترال رسیده و با استفاده از تکنیکهای تصویربرداری پیشرفته مانند اشعه ایکس و اکوی قلبی در محل مناسب نصب میشود.
روش TMVR به طور خاص برای بیمارانی که نمیتوانند تحت جراحیهای سنگین و باز قرار گیرند، مناسب است. بسیاری از این بیماران ممکن است دارای بیماریهای زمینهای باشند یا سن بالایی داشته باشند که جراحی باز برای آنها خطرناک باشد. با این حال، این روش هنوز در حال پیشرفت و تکامل است و به تدریج برای طیف وسیعتری از بیماران قابل استفاده میشود.
یکی از مزایای بزرگ این روش کاهش زمان جراحی و ریکاوری است. بیماران میتوانند در عرض چند ساعت پس از انجام عمل به وضعیت پایدار برسند و ظرف چند روز به زندگی عادی خود بازگردند. این در حالی است که در جراحی باز، بیماران باید مدت طولانیتری را در بیمارستان بگذرانند و دوره نقاهت بیشتری را تحمل کنند.
مزایای تعویض دریچه میترال بدون عمل باز
یکی از بزرگترین مزایای تعویض دریچه میترال بدون عمل باز، کاهش خطرات و عوارض ناشی از جراحی قلب باز است. در جراحیهای سنتی، باز کردن قفسه سینه و دسترسی مستقیم به قلب میتواند منجر به عوارض جدی مانند عفونت، خونریزی شدید و مشکلات ریوی شود. در مقابل، روش TMVR از طریق یک برش کوچک انجام میشود که این خطرات را به میزان قابل توجهی کاهش میدهد.
مزیت دیگر این روش کاهش زمان بهبودی است. در حالی که بیمارانی که تحت جراحی قلب باز قرار میگیرند ممکن است چندین هفته تا ماهها برای بهبودی کامل نیاز داشته باشند، افرادی که با روش TMVR درمان میشوند، بهطور معمول در عرض چند روز به وضعیت طبیعی خود بازمیگردند. این امر به ویژه برای بیماران مسن یا کسانی که نمیتوانند مدت طولانی در بستر بیماری بمانند، اهمیت دارد.
همچنین، این روش با کاهش نیاز به انتقال خون همراه است. در جراحی باز، بیمار به دلیل از دست دادن خون زیاد ممکن است نیاز به انتقال خون پیدا کند. اما در TMVR، این مسئله کمتر دیده میشود زیرا جراحی به صورت کمتر تهاجمی انجام میشود.
از دیگر مزایای این روش میتوان به کاهش درد پس از عمل و نیاز کمتر به مصرف داروهای مسکن اشاره کرد. بیماران پس از TMVR درد کمتری تجربه میکنند و به همین دلیل سریعتر میتوانند از داروهای مسکن دست بکشند.
عوارض جانبی و خطرات تعویض دریچه میترال بدون عمل باز
اگرچه تعویض دریچه میترال بدون عمل باز یک روش نوین و پیشرفته است، اما هیچ روش درمانی بدون عوارض نیست. یکی از مهمترین خطرات این روش احتمال بروز لخته شدن خون در محل دریچه جدید است. این لختهها میتوانند باعث ایجاد سکته مغزی یا سکته قلبی شوند. برای پیشگیری از این مشکل، گاهی پس از عمل، بیماران به مصرف داروهای ضد لخته نیاز خواهند داشت.
یکی دیگر از عوارض این روش ممکن است نشت خون از اطراف دریچه جدید باشد. این مسئله زمانی رخ میدهد که دریچه جدید به طور کامل در محل قرار نگرفته باشد یا بافتهای اطراف آن به درستی بسته نشده باشند. نشت خون میتواند منجر به کاهش کارایی دریچه جدید و نیاز به مداخله دوباره شود.
عفونت یکی دیگر از خطرات موجود در این روش است. هرچند که خطر عفونت در روش TMVR به مراتب کمتر از جراحی باز است، اما هنوز هم احتمال بروز آن وجود دارد. عفونت میتواند در محل ورود کاتتر یا حتی در دریچه جدید ایجاد شود و نیاز به درمان فوری داشته باشد.
آریتمی قلبی نیز یکی از مشکلاتی است که ممکن است پس از تعویض دریچه میترال بدون عمل باز رخ دهد. آریتمی به معنای ضربان نامنظم قلب است که میتواند ناشی از تحریکهای الکتریکی غیر طبیعی در قلب باشد. در برخی موارد، بیماران نیاز به مصرف داروهای خاص یا حتی استفاده از دستگاههای تنظیم کننده ضربان قلب خواهند داشت.
مراقبت های بعد از تعویض دریچه میترال با روش غیر جراحی
مراقبتهای پس از تعویض دریچه میترال بدون عمل باز بسیار حائز اهمیت است. پس از عمل، بیمار باید به دقت تحت نظر پزشک باشد تا از بهبودی کامل و جلوگیری از بروز عوارض اطمینان حاصل شود. بیماران باید چند روز در بیمارستان بستری باشند تا وضعیت آنها از نظر عملکرد دریچه و احتمال بروز عوارض مانند نشت خون یا لخته شدن خون بررسی شود.
پس از ترخیص از بیمارستان، بیماران باید داروهای تجویز شده، به ویژه داروهای رقیقکننده خون را به طور مرتب مصرف کنند تا از بروز لخته خون جلوگیری شود. همچنین، مراجعات منظم به پزشک و انجام آزمایشات تصویربرداری و اکوی قلبی برای ارزیابی عملکرد دریچه جدید ضروری است.
رژیم غذایی مناسب و سبک زندگی سالم نیز در بهبودی بیماران تأثیر بسزایی دارد. بیماران باید از مصرف غذاهای پرچرب و ناسالم خودداری کرده و ورزشهای سبک مانند پیادهروی را در برنامه روزانه خود قرار دهند تا به بهبود عملکرد قلب و دریچه کمک کنند.
سخن پایانی
تعویض دریچه میترال بدون عمل باز یک راهکار نوین و موثر برای درمان مشکلات قلبی ناشی از خرابی دریچه میترال است. این روش با کاهش خطرات و عوارض جراحی باز، زمان بهبودی سریعتر و راحتتر، و همچنین نتایج بهتر برای بیماران، به یکی از انتخابهای اصلی درمانی تبدیل شده است. با این حال، تصمیمگیری در مورد استفاده از این روش باید تحت نظر پزشک متخصص و با در نظر گرفتن شرایط خاص بیمار انجام شود.
سوالات متداول
آیا تعویض دریچه میترال بدون عمل باز برای همه بیماران مناسب است؟
این روش بیشتر برای بیمارانی که قادر به تحمل جراحی قلب باز نیستند یا شرایط پزشکی خاصی دارند که جراحی سنتی را برای آنها خطرناک میسازد، مناسب است. تصمیم نهایی باید توسط پزشک متخصص و بر اساس وضعیت بیمار گرفته شود.
چقدر زمان برای بهبودی پس از تعویض دریچه میترال بدون عمل باز نیاز است؟
بیشتر بیماران پس از چند روز به وضعیت پایدار میرسند و میتوانند به زندگی عادی خود بازگردند. با این حال، زمان دقیق بهبودی به وضعیت فردی بیمار بستگی دارد.
آیا این روش عوارضی هم دارد؟
بله، همانند هر روش پزشکی دیگری، تعویض دریچه میترال بدون عمل باز نیز میتواند عوارضی داشته باشد. از جمله عوارض احتمالی این روش میتوان به لخته شدن خون، نشت دریچه، عفونت و آریتمی اشاره کرد.