پانیک

پانیک یا تپش قلب عصبی، وضعیتی است که در آن ممکن است فرد ناگهان احساس اضطراب شدید و ترس بی‌دلیلی کند. این احساس به طور معمول با علائم جسمی مثل تپش قلب، تنگی نفس، سرگیجه و لرزش همراه باشد. بسیاری از افراد به طور اشتباه این علائم را با حمله قلبی اشتباه می‌گیرند، اما دلایل و درمان‌های آن‌ها و ماهیت آن‌ها متفاوت است.

تفاوت حمله پانیک با حمله قلبی چیست؟

در ابتدا باید به این نکته توجه داشت که پانیک به اندازه‌ی حمله‌ی قلبی خطرناک نیست. حمله‌ی پانیک می‌تواند علائمی شبیه به حمله‌ی قلبی داشته باشد و فردی که دچار این اختلال شده را نگران کند و بسیاری از افراد در تشخیص این دو دچار اشتباه می شوند.

علت حمله قلبی در واقع انسداد عروق کرونر قلب بوده و علائم حمله قلبی در حالت کلی به صورت ناگهانی و سریع ایجاد می‌شوند و یکی از شایعترین علامت احساس درد و نوعی فشار و یا حتی سوزشی در ناحیه پشت قفسه سینه است. لازم به ذکر است که از دیگر علائم حمله قلبی، احساس تنگی نفس، درد ناحیه پشت و گردن، تهوع و استفراغ، سرگیجه و ضعف باشند.7

پانیک

آیا پانیک می‌تواند باعث حمله قلبی شود؟

پانیک یا تپش قلب عصبی باعث حمله‌ی قلبی نمی‌شود بلکه مسدود شدن یک یا چند رگ حاوی خون که به قلب می‌رسند، باعث قطع جریان اصلی خون می‌شود که این اتفاق در نهایت باعث حمله قلبی می‌شود. اگرچه حمله عصبی باعث حمله قلبی نمی‌شود، اما استرس و اضطراب ناشی از آن می تواند در رخداد بیماری‌های عروق کرونر نقش به سزایی داشته باشند.

باید این نکته را در نظر داشته باشیم که رخ دادن حمله پانیک به معنای حمله قلبی نیست. یک فرد مبتلا به این اختلال ممکن است حملات پانیک زیادی را در طول روز تجربه کند، اما تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا اختلال وحشت خطر ابتلا به انواع بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد، لازم است.

راه‌ های درمانی

اولین نکته‌ی درمانی که باید در نظر داشته باشیم این است که علائم این اختلال را با حمله قلبی اشتباه نگیریم زیرا روش‌های درمانی این دو کاملا متفاوت بوده و در صورت اجرای درمان‌های اشتباه روی بیمار، فرد ممکن است دچار مشکلات شدیدتری شود.

با وجود اینکه حمله عصبی احساس بسیار ناخوشایندی در فرد ایجاد می‌کند اما تهدید کننده‌ی زندگی شخص نیست و باید با به کارگیری روش‌های درمانی به خصوص مانع ایجاد اختلال در زندگی روزمره شد. پزشکان متخصص نیز بایستی با به کارگیری  تکنیک‌های متنوع از جمله داروهای به خصوص، اصلاح سبک زندگی، و تراپی و مشاوره به مبتلایان کمک کنند. 

پانیک

در چه صورت به پزشک مراجعه کنیم؟

با توجه به اینکه علائم حمله پانیک و حملات قلبی مشابه هستند، بهتر است که در صورت عدم اطمینان و داشتن شک و تردید به پزشک مراجعه کرده و تحت مراقبت قرار بگیرید و سریع برای این کار اقدام کنید.

 در صورت داشتن هر یک از علائم آورده شده بهتر است که در کوتاه‌ترین زمان به پزشک مراجعه کنید. 

  • فشار و درد بیش از حد در ناحیه‌ی قفسه‌ی سینه که بیش از 2 یا 3 دقیقه طول بکشد.
  • درد قفسه سینه که به فک و یا حتی پایین بازو ختم شود.

در صورت بروز علائم چه باید کرد؟

 پانیک اختلال بسیار مهمی است که اگر به آن کم توجهی شود و تحت درمان قرار نگیرد، ممکن است در طول زمان عوارض آن بیشتر شده و درمان آن سخت‌تر بشود. به این خاطر است که در همه افرادی که برای اولین بار دچار علائم حمله قلبی و یا حمله پانیک می‌شوند، بهتر است که بی درنگ با اورژانس تماس گرفته و یا به نزدیکترین مراکز درمانی مراجعه نمایند.

علائم حمله پانیک

حمله پانیک دارای علائم زیادی می‌تواند باشد و این لزوما با این معنا نیست که شخصی که دچار حمله پانیک شده باید همه‌ی علائم را داشته باشد. بسته به شرایط جسمی هر شخص این علائم می‌توانند متفاوت باشند.

  • احساس تنگی نفس
  • بالا رفتن ضربان قلب 
  • احساس فشار و درد در قفسه سینه
  • اضطراب و نگرانی
  • عرق سرد و سوزن سوزن شدن کف دست‌ها
  • گرگرفتگی
  • گرفتگی شکم
  • لرزش بدن

انواع حمله پانیک

در حالت کلی، ۲ نوع حمله پانیک وجود دارد که به بررسی آنها می‌پردازیم

  • حمله پانیک مورد انتظار: از جمله حملاتی هستند که توسط محرک‌های آشنا ایجاد می‌شوند. برای نمونه، اگر شخصی از فضاهای بسته می‌ترسد این احتمال وجود دارد که در فضای بسته‌ای مثل آسانسور دچار حمله پانیک شود.
  • حمله پانیک غیر منتظره: این حملات به طور بی دلیل و یا ناگهانی و بدون داشتن نشانه و علائم خاص و آشکاری رخ می‌دهند. یعنی می‌توان گفت نشانه‌های درونی مثل افکار ترسناک و… همراه نیستند.

پانیک

پانیک چه تاثیری بر زندگی ما خواهد داشت؟

عدم درمان حملات وحشت می‌تواند به شدت بر تمامی جنبه‌های زندگی فرد تاثیر بگذارد، به‌ طوری‌ که ممکن است فرد به قدری از وقوع این حملات بترسد که در حالت ترس همیشگی زندگی کند و این موضوع باعث می‌شود که به تدریج کیفیت زندگی‌ فرد کاهش یابد.از عوارض مرتبط با پانیک می‌توان ایجاد فوبیاهای خاص مانند ترس از رانندگی، مشکلاتی در محیط‌های آموزشی می‌توانند به وجود بیایند یا حتی در فضای کاری، و دوری از موقعیت‌های اجتماعی باشد. علاوه بر موارد ذکر شده، این اختلال ممکن است به بروز افسردگی، اختلالات اضطرابی و سایر اختلالات روانپزشکی منجر شود و در موارد شدیدتر، فرد ممکن است به فکر خودکشی بیفتد یا به سوء مصرف الکل و مواد مخدر روی آورد. در نهایت، همه این مسائل می‌تواند به مشکلات مالی نیز منجر شود و چرخه‌ای از بحران‌های روانی و اجتماعی را ایجاد کند که به سختی قابل مدیریت است.

برای بهبود حمله پانیک چه باید کرد؟

 برای کنترل اضطرابی که عامل اصلی این وضعیت است، اولین قدم می‌تواند استفاده از روش‌های رفتار درمانی شناختی یا مصرف داروهای ضدافسردگی باشد، یا حتی ترکیبی از هر دو روش. 

علاوه بر این، تکنیک‌های دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند به مدیریت تپش قلب کمک کنند. این روش‌ها نه تنها به کاهش ضربان قلب کمک می‌کنند، بلکه به شما یاد می‌دهند که چگونه اضطراب خود را به طور مؤثر‌تری مدیریت کنید و در نتیجه احتمال مبتلا شدن به بیماری‌های قلبی عروقی را کاهش دهید. یکی از این روش‌ها، فعالیت فیزیکی و ورزش است. تحقیقات نشان داده‌اند افرادی که به طور منظم فعالیت فیزیکی دارند، نسبت به کسانی که کمتر فعال هستند، از مصونیت بیشتری در برابر عوارض فیزیکی ناشی از اضطراب برخوردارند. بنابراین، بلند شدن و حرکت کردن می‌تواند راهی مؤثر برای کنترل اضطراب و تپش قلب باشد.

علاوه بر آن انجام زوش‌های ریلکس کردن مثل کشیدن نفس عمیق و آرام کردن عضلات هم به نوبه‌ خود می‌تواند به کاهش اضطراب و پایین آمدن ضربان قلب کمک کند.

سوالات متداول

چرا در حملات پانیک تپش قلب ایجاد می‌شود؟

  در حملات پانیک، سیستم عصبی به طور ناگهانی فعال می‌شود و موجب افزایش ضربان قلب و فشار خون می‌گردد که این واکنش به عنوان “جنگ یا فرار” شناخته می‌شود.

چگونه می‌توان تپش قلب ناشی از اضطراب را کاهش داد؟

  تکنیک‌های تنفس عمیق، تمرینات مدیتیشن، ورزش منظم، و مشاوره روانشناسی می‌توانند به کاهش تپش قلب و کنترل اضطراب کمک کنند