برای رزرو نوبت تماس بگیرید: ۹۸۹۹۲۴۶۴۶۹۰۲+ - ۹۸۹۳۰۴۰۳۵۴۶۹+
مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب
عمل تعویض دریچه قلب یکی از جراحی‌های مهم در درمان بیماری‌های دریچه‌ای است. این عمل می‌تواند کیفیت زندگی بیماران را به طور قابل توجهی بهبود بخشد. با این حال، موفقیت این روش درمانی بستگی زیادی به مراقبت‌های بعد از آن دارد. رعایت مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب می‌تواند به تسریع روند بهبودی، کاهش عوارض جانبی و بهبود کیفیت زندگی کمک کند. در این متن به بررسی مراحل و نکات مهم مراقبت‌های بعد از این جراحی می‌پردازیم.
عمل تعویض دریچه قلب چیست؟
عمل تعویض دریچه قلب جراحی‌ای است که برای اصلاح عملکرد دریچه‌های آسیب‌دیده قلب انجام می‌شود. این عمل به طور معمول در مواردی که دریچه‌ها به دلیل بیماری‌های مادرزادی، نارسایی یا تخریب شدید قادر به عملکرد مناسب نیستند، ضرورت پیدا می‌کند. نارسایی می‌تواند به شکل نشت خون یا تنگی دریچه بروز کند که بر عملکرد قلب تاثیر منفی دارد.
جراحان ممکن است دریچه‌ها را ترمیم کنند یا در صورت نیاز، آن‌ها را تعویض نمایند. ترمیم به طور معمول با استفاده از تکنیک‌های مختلف مانند کامیشروتومی و والوولوپلاستی انجام می‌شود. اما در موارد جدی‌تر، دریچه معیوب با دریچه جدید جایگزین می‌شود.
دریچه‌های مورد استفاده می‌توانند مکانیکی یا بیولوژیکی باشند. دریچه‌های مکانیکی از موادی مانند کربن و فلز ساخته می‌شوند و به طور معمول نیاز به مصرف داروهای رقیق‌کننده خون دارند. در مقابل، دریچه‌های بیولوژیکی از بافت‌های حیوانی یا انسانی تهیه می‌شوند و کمتر نیاز به این داروها دارند، اما ممکن است پس از چند سال نیاز به تعویض داشته باشند.
این عمل می‌تواند به بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی بیماران مبتلا به مشکلات دریچه‌ای منجر شود البته تنها در صورت رعایت کامل مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب می‌توان از عوارض جدی ناشی از نارسایی دریچه جلوگیری کرد.
مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب
مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب نقش حیاتی در بهبودی و موفقیت این جراحی دارند. این مراقبت‌ها به دو بخش اصلی تقسیم می‌شوند: مراقبت‌های بعد از عمل در بیمارستان و مراقبت‌های لازم در منزل. در بیمارستان، تیم پزشکی بر وضعیت بیمار نظارت می‌کند و اقدامات لازم را انجام می‌دهد تا از عوارض احتمالی جلوگیری کند. پس از ترخیص، بیماران باید به دستورالعمل‌ها و نکات مراقبتی توجه کنند تا روند بهبودی را تسریع کنند. توجه به این نکات، به حفظ سلامت و کیفیت زندگی بیمار کمک می‌کند و از بروز مشکلات جلوگیری می‌کند. بنابراین، رعایت دقیق مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب ضروری است.
مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه در بیمارستان
پس از عمل تعویض دریچه قلب، بیماران به طور متوسط به مدت 10 تا 14 روز در بیمارستان بستری می‌شوند که این مدت بستگی به وضعیت خاص هر بیمار دارد. این مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب شامل دو مرحله اصلی است: مراقبت‌های ویژه در بخش ICU و مراقبت‌های عمومی در بیمارستان.
مراقبت های پرستاری در بخش مراقبت های ویژه (ICU)
پس از عمل، بیماران به طور معمول، 24 تا 36 ساعت در بخش ICU تحت نظر هستند. در این بخش، ممکن است با دستگاه‌های خاصی از جمله دستگاه تنفس مصنوعی و مانیتورهای قلبی مواجه شوید. این دستگاه‌ها به کنترل تنفس و علائم حیاتی شما کمک می‌کنند. در ابتدای به هوش آمدن، ممکن است لوله‌ای در دهان شما باشد که از صحبت کردن جلوگیری می‌کند، اما این لوله به شما کمک می‌کند تا به راحتی نفس بکشید.
پرستاران در این مرحله به دقت وضعیت شما را پایش کرده و هرگونه نیاز شما را برطرف می‌کنند. ممکن است شما لوله‌هایی برای تخلیه مایعات و ادرار داشته باشید که این لوله‌ها به طور معمول یک روز پس از عمل خارج می‌شوند. آزمایشات خون به صورت منظم انجام می‌شود و در صورت نیاز، ممکن است به تزریق خون نیاز داشته باشید. درد در ناحیه جراحی طبیعی است و پرستاران داروهای مسکن مناسب را برای شما تجویز خواهند کرد.
مراقبت های بعد از ترخیص از ICU
پس از جداسازی از دستگاه تنفس، شما به بخش عمومی منتقل می‌شوید. در این مرحله از مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب، پرستاری به شما آموزش می‌دهد که چگونه تنفس صحیح را انجام دهید و فعالیت‌های روزمره را به تدریج شروع کنید. به طور کلی، از شما خواسته می‌شود تا به آرامی و با کمک پرستاران به حرکت بپردازید.
نکات بهداشتی و زندگی روزمره در مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب
-
- استحمام: پس از سه روز از عمل و با تایید پزشک، می‌توانید روزانه حمام کنید. به یاد داشته باشید که برای جلوگیری از عفونت، محل جراحی را با ليف نرم و شامپوی بچه شستشو دهید.
- فعالیت و تحرک: در روزهای اول پس از عمل، شما می‌توانید با کمک پرستار به آرامی نشسته و پاهای خود را حرکت دهید. فعالیت‌های شدید باید به تدریج و با تایید پزشک آغاز شود.
- درد: از داروهای مسکن برای تسکین درد استفاده کنید و به هیچ عنوان تحمل درد نکنید، زیرا این کار می‌تواند به قلب شما فشار بیاورد. ممکن است قرص استامينوفن – ترامادول و يا كپسول سلبركس(سلكسيب) توسط پزشک معالج، تجویز شود.
- جوراب TED: پوشیدن جوراب‌های TED برای جلوگیری از تشکیل لخته خون در پاها ضروری است. این جوراب‌ها باید به مدت یک ماه پوشیده شوند. این مرحله یکی از مهم‌ترین مراحل مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب میباشد.
- استراحت: پس از عمل تعویض دریچه قلب، بسیار مهم است که در حین استراحت یا خواب، تنها به پشت بخوابید. از خوابیدن به پهلو به مدت شش هفته خودداری کنید تا استخوان جناغ سینه به‌خوبی بهبود یابد. خوابیدن به سمت پهلو می‌تواند باعث اختلال در فرآیند بهبودی و حتی خطر عفونت شود.
آموزش تنفس صحیح در مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب
برای بهبود تنفس و تسهیل فرآیند بهبودی پس از عمل تعویض دریچه قلب، آموزش تنفس صحیح بسیار مهم است. در ابتدا، به آرامی از طریق بینی نفس عمیق بکشید، چند ثانیه نفس را نگه دارید و سپس به آرامی از دهان بازدم کنید. برای سرفه موثر، دست‌های خود را به صورت ضربدر بر روی قفسه سینه قرار دهید و به آرامی سرفه کنید تا خلط‌های جمع‌شده خارج شوند. پرستاران می‌توانند با زدن ضربات ملایم به پشت شما در این فرایند کمک کنند. همچنین، از دستگاه‌های تنفسی که به شما داده خواهد شد، استفاده کنید. روش استفاده از این دستگاه‌ها توسط فیزیوتراپیست‌ها به شما آموزش داده می‌شود.
شما باید تمرینات تنفسی را از روز قبل از عمل شروع کنید. پس از حدود 36 ساعت مراقبت در بخش POST ICU و خروج از دستگاه‌ها، به بخش قبلی خود باز خواهید گشت. شرکت در دوره بازتوانی قلبی یک ماه پس از عمل می‌تواند به شما کمک کند تا عملکرد قلبتان را تقویت کنید. این دوره‌ها بخش مهمی از مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب هستند و به تقویت عضلات قلب و افزایش توانمندی‌های شما کمک می‌کنند.
مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب در منزل
پس از عمل جراحی، مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب، در منزل باید به صورت صحیح و مستمر انجام شوند. در نتیجه این اعمال به بهبود سریع‌تر و حفظ سلامت بیمار کمک می‌کنند. این مراقبت‌ها شامل نکات کلیدی در زمینه‌های مختلفی چون تحرک، فعالیت‌های روزانه، استحمام، نماز خواندن و مصرف داروها می‌شود. آگاهی از نحوه صحیح انجام این کارها می‌تواند به شما کمک کند تا روند بهبودی را تسریع کرده و از بروز عوارض جانبی جلوگیری کنید. در ادامه، به بررسی نکات مهمی برای مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب، پس از ترخیص از بیمارستان خواهیم پرداخت.
نماز خواندن
در دو ماه اول پس از ترخیص، برای خواندن نماز از میز و صندلی استفاده کنید. اگر پس از این مدت همچنان با خواندن نماز به‌طور عادی مشکل داشتید، ادامه دهید تا زمانی که بتوانید به راحتی نماز بخوانید.
تحرک و فعالیت
پس از اجازه پزشک، می‌توانید تا حدی که احساس خستگی یا درد نمی‌کنید، پیاده‌روی کنید. راه رفتن به بهبود سریع‌تر زخم‌ها کمک می‌کند و از بروز مشکلاتی مانند یبوست و تجمع ترشحات در ریه‌ها جلوگیری می‌کند. فعالیت‌های روزانه خود را ادامه دهید و سعی کنید مدت پیاده‌روی را به تدریج افزایش دهید. از پیاده‌روی در هوای سرد خودداری کنید، مگر اینکه در دوره بازتوانی قلب شرکت کرده باشید. در صورتی که هنگام پیاده‌روی احساس تند شدن ضربان قلب کردید، فورا استراحت کنید.
ورزش
پس از احساس بهبودی و با مشورت پزشک، می‌توانید به فعالیت‌های ورزشی مورد علاقه‌تان بپردازید. تصمیم‌گیری درباره شروع ورزش به شرایط فردی شما بستگی دارد و پزشک با توجه به وضعیت شما، مجوزهای لازم را صادر می‌کند. در صورت مثبت بودن پاسخ پزشک، می‌توانید به تدریج ورزش را آغاز کنید و هر زمان که احساس ناراحتی کردید، از ادامه آن خودداری کنید.
بازگشت به کار
پس از یک تا دو ماه، می‌توانید به کار خود بازگردید، اما بهتر است ابتدا به‌صورت نیمه‌وقت شروع کنید تا خستگی زیادی احساس نکنید. با مشورت پزشک، می‌توانید به مرور زمان به کار تمام وقت برگردید.
مصرف دخانیات
به شدت از مصرف دخانیات و حضور در مکان‌هایی که دود سیگار یا آلودگی وجود دارد پرهیز کنید. این کار به حفظ سلامت قلب و بهبود شما کمک می‌کند.
چه زمانی بیمار جراحی شده باید به پزشک مراجعه کند؟
بعد از عمل جراحی تعویض دریچه قلب، برخی علائم ممکن است نیاز به مراجعه فوری به پزشک داشته باشند. در صورتی که با هر یک از موارد زیر مواجه شدید، بهتر است فورا به پزشک متخصص جراحی قلب مراجعه کنید:
درد شدید قفسه سینه: اگر درد قفسه سینه شما به طرز ناگهانی افزایش یافت یا به شدت بیشتر شد، این مورد باید جدی گرفته شود.
تنگی نفس: احساس تنگی نفس یا مشکلات تنفسی که بهبود نمی‌یابد، می‌تواند نشانه‌ای از مشکلات جدی باشد و نیاز به بررسی فوری دارد.
تورم ناگهانی در پاها: افزایش ناگهانی تورم در پاها یا مچ‌ها می‌تواند به جمع شدن مایعات یا لخته خون اشاره کند.
تب بالا: تب بالای 38.5 درجه سانتی‌گراد (101.3 درجه فارنهایت) که با سایر علائم همراه باشد، باید مورد توجه قرار گیرد.
خونریزی: هرگونه خونریزی غیرمعمول از محل جراحی یا دیگر نقاط بدن نیازمند بررسی است.
خارش یا قرمزی شدید: قرمزی، خارش یا ترشح غیرعادی در ناحیه جراحی باید ارزیابی شود.
علائم عفونت: ظهور علائم عفونت مانند افزایش درد، ورم و گرمی در محل جراحی نیز باید مد نظر قرار گیرد.
بخیه‌ها به طور معمول بین 7 تا 14 روز پس از عمل کشیده می‌شوند. این زمان به نوع جراحی و روند بهبودی بیمار بستگی دارد. پزشک شما زمان مناسب برای مراجعه جهت کشیدن بخیه‌ها را تعیین خواهد کرد. همچنین، در کنار مراقبت از سلامت جسمی، توجه به سلامت روانی نیز بسیار مهم است. هر گونه نشانه‌ای از اضطراب یا افسردگی را نادیده نگیرید و در صورت نیاز به مشاوره پزشکی مراجعه کنید.
سخن پایانی
مراقبت های بعد از عمل تعویض دریچه قلب از اهمیت بالایی برخوردارند و می‌توانند تاثیر بسزایی بر روند بهبودی شما داشته باشند. پیروی از دستورات پزشک، توجه به علائم خطر و انجام تمرینات مناسب، به شما کمک خواهد کرد تا به سرعت به وضعیت عادی بازگردید و کیفیت زندگی خود را بهبود بخشید. در نهایت، با حمایت خانواده و همکاری با تیم پزشکی، می‌توانید به هدف خود یعنی زندگی سالم‌تر دست یابید.
سوالات متداول
چه زمانی می‌توانم به فعالیت‌های روزمره بازگردم؟
به طور معمول پس از مشورت با پزشک، شما می‌توانید فعالیت‌های روزمره را به تدریج از سر بگیرید، اما بهتر است در ۴ تا ۶ هفته اول احتیاط کنید.
آیا باید داروهای خاصی را مصرف کنم؟
بله، شما باید داروهای رقیق‌کننده خون را طبق دستور پزشک مصرف کنید و هرگونه عوارض جانبی را گزارش دهید.
