استنت قلب یکی از روش‌های پیشرفته درمان بیماری‌های عروق کرونری قلب است که به بیماران کمک می‌کند تا جریان خون بهتری در قلب داشته باشند و از بروز مشکلات جدی‌تری مانند حملات قلبی جلوگیری کنند. این فناوری به‌ویژه برای افرادی که دچار تنگی یا انسداد عروق کرونری هستند، کاربرد دارد. استنت قلب با گسترش استفاده از روش‌های کم تهاجمی و افزایش ایمنی و کارایی، به یکی از پرکاربردترین و موثرترین روش‌های درمانی در قلب و عروق تبدیل شده است. در این مقاله، به بررسی جامع استنت قلب، انواع مختلف آن، فرایند استنت‌گذاری و مراقبت‌های موردنیاز پیش‌وپس از عمل می‌پردازیم.

استنت قلب چیست

استنت قلب یک توری فلزی کوچک و قابل‌انعطاف است که در داخل عروق کرونری قلب قرار می‌گیرد تا از تنگ شدن مجدد آن جلوگیری کند و جریان خون را بهبود بخشد. این ابزار کوچک و حیاتی به‌خصوص برای بیماران مبتلا به بیماری‌های عروق کرونری که ناشی از تجمع پلاک‌های چربی در دیواره عروق هستند، بسیار مفید است.

ساختار استنت قلب: استنت قلب از مواد مختلفی ساخته می‌شود که معمولاً فلزی هستند. برخی از استنت‌ها نیز با داروهایی پوشانده شده‌اند که به جلوگیری از تنگ شدن مجدد عروق کمک می‌کنند.

هدف استفاده از استنت قلب: هدف اصلی از استفاده از استنت قلب، باز نگه‌داشتن عروق کرونری پس از انجام آنژیوپلاستی است. این ابزار کوچک می‌تواند به طور مؤثری از انسداد مجدد عروق جلوگیری کند و به بیماران کمک کند تا زندگی فعال‌تر و بدون درد قفسه سینه داشته باشند.

استنت قلب به دلیل قابلیت‌های فراوانی که در بهبود جریان خون و کاهش خطر حملات قلبی دارد، به‌عنوان یکی از پیشرفت‌های مهم در زمینه درمان بیماری‌های قلبی و عروقی شناخته می‌شود.

با انواع استنت قلب آشنا شوید

استنت قلب در انواع مختلفی وجود دارد که هر یک برای شرایط خاصی از بیماران مناسب است. انتخاب نوع مناسب استنت به عوامل متعددی مانند وضعیت بیمار، نوع و محل تنگی عروق بستگی دارد.

• استنت فلزی ساده (BMS): این نوع استنت از فلز ساخته شده و بدون پوشش دارویی است. این استنت‌ها معمولاً برای بیماران با تنگی‌های ساده و کمتر پیچیده مناسب هستند.
• استنت دارویی (DES): این استنت‌ها با داروهایی پوشانده شده‌اند که به جلوگیری از رشد سلول‌های اضافی و تنگ شدن مجدد عروق کمک می‌کنند. این نوع استنت برای بیماران با خطر بالای تنگی مجدد عروق مناسب است.

علاوه بر این دو نوع اصلی، استنت‌های دیگری نیز وجود دارند:

• استنت‌های قابل جذب (Bioresorbable stents): این استنت‌ها پس از انجام وظیفه خود به طور طبیعی در بدن جذب می‌شوند و نیازی به برداشتن آنها نیست.
• استنت‌های دوگانه عملکرد (Dual therapy stents): این نوع استنت‌ها هم دارای پوشش دارویی هستند و هم ساختاری ویژه دارند که به بهبود عملکرد عروق کمک می‌کند.

هر یک از این انواع استنت قلب دارای مزایا و معایب خاص خود هستند و انتخاب مناسب‌ترین نوع استنت باید با مشورت پزشک و بر اساس شرایط خاص بیمار انجام شود.

چه کسانی به استنت قلب نیاز دارند

استنت قلب برای افرادی که دچار تنگی یا انسداد عروق کرونری هستند، توصیه می‌شود. این بیماران ممکن است به دلیل تجمع پلاک‌های چربی در دیواره عروق، با مشکلاتی مانند درد قفسه سینه، نفس‌تنگی و حتی حملات قلبی مواجه شوند. در ادامه به برخی از گروه‌هایی که نیاز به استنت قلب دارند اشاره می‌شود.

بیماران با آنژین پایدار: افرادی که درد قفسه سینه آنها به طور منظم و پایدار است و با فعالیت بدنی یا استرس تشدید می‌شود.

بیماران با آنژین ناپایدار: افرادی که درد قفسه سینه آنها به طور ناگهانی و شدید رخ می‌دهد و معمولاً در حالت استراحت نیز وجود دارد.

علاوه بر این، استنت قلب می‌تواند برای بیماران زیر نیز مفید باشد:

بیماران پس از حمله قلبی: استنت‌گذاری می‌تواند به باز کردن عروق مسدود شده پس از حمله قلبی و بهبود جریان خون به قلب کمک کند.

بیماران با نتایج تست‌های استرس مثبت: افرادی که نتایج تست‌های استرس آنها نشان‌دهنده تنگی عروق کرونری است و نیاز به درمان دارند.

استنت قلب می‌تواند به طور قابل‌توجهی کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد و از بروز مشکلات جدی‌تر قلبی جلوگیری کند.

استنت‌ گذاری قلب چگونه انجام می‌ شود

فرایند استنت‌گذاری قلب شامل مراحل متعددی است که با دقت و زیر نظر پزشکان متخصص انجام می‌شود. این مراحل به طور خلاصه در این بخش توضیح داده می‌شود.

1. آماده‌سازی بیمار: پیش از انجام استنت‌گذاری، بیمار باید تست‌های لازم مانند آزمایش خون، الکتروکاردیوگرام (ECG) و آنژیوگرافی را انجام دهد. این تست‌ها به پزشکان کمک می‌کنند تا وضعیت دقیق عروق را بررسی کنند و بهترین راهکار درمانی را انتخاب کنند.
2. ورود کاتتر: پزشک یک کاتتر با یک بالون کوچک در نوک آن را از طریق عروق محیطی (معمولاً از ناحیه ران یا مچ دست) وارد بدن می‌کند و آن را به سمت عروق کرونری هدایت می‌کند.

در ادامه مراحل انجام استنت‌گذاری قلب شامل موارد زیر است:

تزریق ماده حاجب: پس از ورود کاتتر به عروق کرونری، ماده حاجب تزریق می‌شود تا پزشک بتواند عروق را با استفاده از اشعه ایکس مشاهده کند و محل دقیق تنگی را شناسایی کند.

بالون زدن و استنت‌گذاری: وقتی محل تنگی شناسایی شد، بالون در محل تنگی باد می‌شود و عروق باز می‌شوند. در این مرحله، استنت قلب نیز در محل قرار داده می‌شود تا عروق باز بماند و از تنگ شدن مجدد آن جلوگیری شود.

در نهایت، کاتتر از بدن خارج می‌شود و بیمار برای مدتی تحت‌نظر قرار می‌گیرد تا از بروز عوارض احتمالی جلوگیری شود. استنت‌گذاری قلب یک روش موثر و کم تهاجم است که می‌تواند به طور قابل‌توجهی کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد و از بروز مشکلات جدی‌تر قلبی جلوگیری کند.

اقدامات مورد نیاز قبل از عمل استنت قلب

پیش از انجام عمل استنت قلب، بیمار باید مجموعه‌ای از اقدامات را انجام دهد تا عمل به بهترین شکل ممکن انجام شود و خطرات احتمالی کاهش یابد. این اقدامات شامل موارد زیر می‌باشد.

• مشاوره پزشکی: بیمار باید با پزشک خود مشورت کند و تمامی سوابق پزشکی و داروهایی که مصرف می‌کند را به اطلاع او برساند. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا بهترین تصمیم را برای درمان بگیرد.
• آزمایش‌های پیش از عمل: انجام آزمایش‌های لازم مانند آزمایش خون، الکتروکاردیوگرام (ECG) و آنژیوگرافی برای بررسی دقیق وضعیت عروق و قلب ضروری است.

همچنین برخی از اقدامات دیگری که بیمار باید انجام دهد عبارت‌اند از:

• ناشتا باشید: معمولاً به بیماران توصیه می‌شود که حداقل 6 تا 8 ساعت قبل از عمل ناشتا باشند تا خطرات احتمالی کاهش یابد.
• توقف مصرف برخی داروها: ممکن است پزشک توصیه کند که بیمار مصرف برخی داروها مانند داروهای ضدانعقاد خون را پیش از عمل متوقف کند تا خطر خونریزی کاهش یابد.

این اقدامات به بیمار کمک می‌کنند تا عمل استنت قلب به بهترین شکل ممکن انجام شود و خطرات احتمالی به حداقل برسد.

مراقبت‌ های بعد از استنت قلب

پس از انجام استنت‌گذاری قلب، بیمار نیاز به مراقبت‌های ویژه‌ای دارد تا از بهبود سریع‌تر و جلوگیری از بروز عوارض احتمالی اطمینان حاصل شود. این مراقبت‌ها شامل موارد زیر می‌باشد.

• استراحت و فعالیت‌های بدنی: بیمار باید به مدت چند روز پس از عمل استراحت کند و فعالیت‌های بدنی سنگین را انجام ندهد. به‌مرورزمان و با توصیه پزشک، می‌تواند فعالیت‌های روزانه خود را از سر بگیرد.
• مصرف داروها: پس از عمل، پزشک ممکن است داروهایی مانند ضد انعقادها، داروهای ضد پلاکت و داروهای کنترل فشارخون را تجویز کند. بیمار باید این داروها را به طور منظم و دقیق مصرف کند.

علاوه بر این، مراقبت‌های دیگری نیز مورد نیاز است:

• پیگیری پزشکی: بیمار باید به طور منظم به پزشک خود مراجعه کند و وضعیت سلامت خود را پیگیری کند. این ویزیت‌ها به پزشک کمک می‌کنند تا از بهبود صحیح عروق و عملکرد استنت اطمینان حاصل کند.
• تغییرات در سبک زندگی: بیمار باید تغییرات مثبتی در سبک زندگی خود ایجاد کند، مانند ترک سیگار، کاهش مصرف الکل، افزایش فعالیت بدنی و پیروی از یک رژیم غذایی سالم.

این مراقبت‌ها به بیمار کمک می‌کنند تا بهبود یابد و از بروز مشکلات جدی‌تر قلبی جلوگیری کند.

رژیم غذایی بعد از استنت قلب

رژیم غذایی مناسب پس از استنت‌گذاری قلب می‌تواند به بهبود سلامت قلب و کاهش خطر تنگ شدن مجدد عروق کمک کند. در ادامه به برخی از توصیه‌های غذایی برای بیماران پس از استنت‌گذاری قلب اشاره می‌کنیم.

میوه و سبزیجات بیشتر مصرف کنید: مصرف میوه و سبزیجات تازه به دلیل داشتن فیبر، ویتامین‌ها و مواد معدنی مفید برای سلامت قلب بسیار توصیه می‌شود. این مواد غذایی می‌توانند به کاهش سطح کلسترول و کنترل فشارخون کمک کنند.

مصرف ماهی و روغن‌های مفید: ماهی‌های چرب مانند سالمون، تون و ساردین حاوی اسیدهای چرب امگا-3 هستند که به کاهش التهاب و بهبود سلامت قلب کمک می‌کنند. همچنین، استفاده از روغن‌های مفید مانند روغن‌زیتون به‌جای چربی‌های اشباع و ترانس توصیه می‌شود.

علاوه بر این، بیماران باید از مصرف مواد غذایی زیر پرهیز کنند:

چربی‌های اشباع و ترانس: مصرف زیاد این نوع چربی‌ها می‌تواند به افزایش سطح کلسترول بد (LDL) و تنگ شدن مجدد عروق منجر شود. بهتر است از مصرف غذاهای فراوری شده، فست‌فودها و مواد غذایی پرچرب پرهیز شود.

مصرف نمک: کاهش مصرف نمک می‌تواند به کنترل فشارخون و کاهش بار قلب کمک کند. بیماران باید از مصرف غذاهای پر نمک مانند چیپس، ترشیجات و غذاهای آماده خودداری کنند.

پیروی از یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به بهبود سلامت قلب و افزایش طول عمر بیماران پس از استنت‌گذاری قلب کمک کند. این رژیم باید شامل مواد غذایی طبیعی و تازه باشد و از مصرف مواد غذایی فراوری شده و پرچرب پرهیز شود.

سؤالات متداول

چه مدت‌زمان نیاز است تا پس از استنت‌گذاری بهبود یابم؟

مدت‌زمان بهبودی پس از استنت‌گذاری می‌تواند متفاوت باشد. به‌طورکلی، بسیاری از بیماران می‌توانند طی چند روز به فعالیت‌های روزمره خود بازگردند، اما نیاز به مراقبت‌های دقیق و پیگیری‌های پزشکی برای اطمینان از بهبودی کامل دارند.

آیا استنت قلب دائمی است؟

استنت‌های فلزی دائمی هستند و در عروق باقی می‌مانند تا جریان خون را بهبود بخشند. برخی استنت‌های قابل‌جذب نیز وجود دارند که پس از مدتی توسط بدن جذب می‌شوند. انتخاب نوع استنت بستگی به شرایط بیمار و تصمیم پزشک دارد.