عمل قلب باز بهتر است یا فنر

بیماری‌های قلبی یکی از اصلی‌ترین دلایل مرگ و میر در سراسر جهان هستند و با پیشرفت علم پزشکی، روش‌های مختلفی برای درمان آنها ایجاد شده است. از جمله این روش‌ها می‌توان به عمل قلب باز و فنر گذاری قلب اشاره کرد. هر دو روش با هدف باز کردن شریان‌های مسدود شده و بهبود جریان خون به قلب انجام می‌شوند، اما هر کدام تفاوت‌ها و مزایای خاص خود را دارند. بسیاری از بیماران و حتی پزشکان با این سوال مواجه می‌شوند که عمل قلب باز بهتر است یا فنر؟ انتخاب مناسب بستگی به وضعیت بیمار، میزان انسداد و دیگر عوامل دارد. در این مقاله به بررسی این دو روش، شرایط تجویز هرکدام، مزایا و معایب آنها و در نهایت، مقایسه‌ای دقیق میان این دو پرداخته‌ایم.

فنر قلب چیست؟

فنر قلب یا استنت (Stent) یک دستگاه کوچک لوله‌ای شکل و مشبک است که درون شریان‌های قلبی قرار داده می‌شود تا از بسته شدن مجدد آنها جلوگیری کند. این روش به عنوان یک راه‌حل کم‌تهاجمی در درمان بیماران با بیماری‌های شریانی قلب به کار می‌رود. فنرگذاری قلب یکی از شایع‌ترین روش‌های درمانی برای بیمارانی است که به دلیل انسداد یا تنگی شریان‌های قلبی با مشکلاتی مانند آنژین صدری یا حمله قلبی مواجه هستند.

مراحل انجام فنر گذاری قلب

فرایند استنت‌گذاری به‌طور معمول با آنژیوپلاستی انجام می‌شود. در این روش، ابتدا یک کاتتر به همراه یک بالون کوچک از طریق شریان‌های کشاله ران یا مچ دست وارد می‌شود. این بالون در محل انسداد شریان باد می‌شود تا شریان باز شود. پس از آن، استنت در محل انسداد قرار داده شده و بالون تخلیه می‌شود. استنت در جای خود باقی می‌ماند و مانع از تنگ شدن مجدد شریان می‌شود. فنرگذاری قلب بدون نیاز به جراحی تهاجمی انجام می‌شود و دوران نقاهت کوتاه‌تری دارد.

انواع فنر قلب

استنت‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند:

• استنت دارویی: این نوع استنت‌ها حاوی دارویی هستند که به تدریج آزاد می‌شود و از تنگی مجدد شریان‌ها جلوگیری می‌کند.
• استنت‌های فلزی بدون دارو: این استنت‌ها تنها به عنوان یک داربست مکانیکی عمل می‌کنند و جلوی تنگ شدن دوباره شریان را می‌گیرند.

عمل قلب باز چیست؟

عمل قلب باز یک جراحی پیچیده و تهاجمی است که در آن قفسه سینه بیمار به طور کامل باز می‌شود تا جراح بتواند به قلب دسترسی مستقیم پیدا کند. این عمل برخی مواقع برای درمان انسدادهای شدید شریانی یا مشکلات ساختاری قلب به کار می‌رود. در بسیاری از موارد، عمل قلب باز برای بیمارانی که چندین شریان مسدود شده دارند یا دچار نارسایی قلبی هستند، توصیه می‌شود.

مراحل انجام عمل قلب باز

در عمل قلب باز، ابتدا بیمار تحت بیهوشی کامل قرار می‌گیرد و سپس جراح یک برش بزرگ در قفسه سینه ایجاد می‌کند. برای انجام این عمل، قلب موقتاً متوقف می‌شود و بدن بیمار با استفاده از یک دستگاه بای‌پس قلب و ریه، به حفظ جریان خون ادامه می‌دهد. جراح سپس از بخش‌های دیگری از بدن بیمار، مانند پا، شریان‌هایی را برای جایگزینی شریان‌های مسدود شده قلب استفاده می‌کند. پس از اتمام جراحی، قلب به حالت طبیعی خود بازمی‌گردد و قفسه سینه بسته می‌شود.

موارد استفاده از عمل قلب باز

عمل قلب باز گاهی در بیمارانی استفاده می‌شود که با مشکلات زیر مواجه هستند:

• بیماری عروق کرونری شدید: زمانی که چندین شریان قلبی مسدود شده‌اند و دیگر روش‌های کم‌تهاجمی کارساز نیستند.
• نارسایی قلبی: زمانی که عملکرد قلب به شدت تحت تأثیر قرار گرفته و نیاز به ترمیم یا تعویض دریچه‌های قلبی وجود دارد.
• مشکلات ساختاری قلب: مثل نقایص دیواره قلب یا آنوریسم.

مقایسه استنت گذاری قلب با عمل قلب باز

موارد تجویز

فنر قلب: فنر گذاری یا استنت‌گذاری قلب بیشتر برای بیمارانی تجویز می‌شود که دارای انسدادهای کم تا متوسط در یکی از شریان‌های قلبی هستند و به دلیل خطرات پایین‌تر و سرعت بالای بهبودی، این روش به عنوان گزینه اولیه درمان در نظر گرفته می‌شود.

عمل قلب باز: این جراحی بیشتر زمان‌ها برای بیمارانی تجویز می‌شود که دارای انسدادهای چندگانه و پیچیده هستند و مشکلات قلبی پیشرفته‌تری دارند. همچنین بیمارانی که نیاز به تعویض دریچه‌های قلبی دارند یا آنوریسم‌های قلبی دارند، به این عمل نیاز پیدا می‌کنند.

مزایا

فنر قلب: یکی از مهم‌ترین مزایای فنرگذاری، کم‌تهاجمی بودن آن است. این روش به جراح این امکان را می‌دهد تا بدون نیاز به بازکردن قفسه سینه، شریان‌های مسدود شده را باز کند. همچنین، دوران نقاهت کوتاه‌تر و زمان بستری در بیمارستان کمتر است. بسیاری از بیماران پس از چند روز می‌توانند به زندگی عادی خود بازگردند.

عمل قلب باز: عمل قلب باز این قابلیت را دارد که مشکلات پیچیده‌تری را درمان کند. به عنوان مثال، در بیمارانی که چندین شریان مسدود دارند یا نیاز به ترمیم دریچه‌های قلبی دارند، این جراحی می‌تواند به بازسازی و بهبود عملکرد قلب کمک کند. از طرفی، نتایج طولانی‌مدت بهتری نیز به همراه دارد و شانس بازگشت انسداد شریان‌ها کمتر است.

معایب

فنر قلب: با وجود کم‌تهاجمی بودن، فنر گذاری همیشه گزینه‌ای دائمی نیست. برخی بیماران ممکن است در آینده نیاز به استنت‌گذاری مجدد داشته باشند. علاوه بر این، احتمال وقوع عوارض مانند انسداد مجدد یا تشکیل لخته خون در محل استنت وجود دارد.

عمل قلب باز: یکی از معایب اصلی عمل قلب باز، تهاجمی بودن آن است. این جراحی پیچیده بوده و نیاز به دوران نقاهت طولانی‌تری دارد. همچنین، خطرات بیشتری نسبت به فنر گذاری دارد و ممکن است باعث عوارض جدی‌تری مانند عفونت، خونریزی و مشکلات پس از جراحی شود.

خطرات و عوارض

فنر قلب: این روش با وجود کم‌تهاجمی بودن، همچنان با خطراتی مانند خونریزی، تشکیل لخته خون در محل استنت، انسداد مجدد شریان‌ها و واکنش‌های آلرژیک به مواد دارویی استنت همراه است. همچنین، ممکن است بیمار در آینده به جراحی قلب باز نیاز داشته باشد.

عمل قلب باز: خطرات این جراحی شامل عوارضی مانند عفونت، خونریزی شدید، عوارض قلبی و ریوی، و حتی مرگ است. بیمارانی که این جراحی را انجام می‌دهند، ممکن است با مشکلات پس از جراحی همچون عفونت در محل برش، مشکلات تنفسی و یا نارسایی کلیوی مواجه شوند.

دوران نقاهت

فنر قلب: دوران نقاهت این روش بسیار کوتاه‌تر است و بیمار بیشتر اوقات پس از چند روز می‌تواند به فعالیت‌های روزمره خود بازگردد. بستری شدن در بیمارستان به مدت یک یا دو روز و بازگشت به کار و فعالیت‌های عادی ظرف یک هفته رایج است.

عمل قلب باز: دوران نقاهت عمل قلب باز به مراتب طولانی‌تر است. بیمار ممکن است نیاز به چند هفته بستری شدن و چندین ماه استراحت و مراقبت داشته باشد. همچنین، بیمار باید تغییرات گسترده‌تری در سبک زندگی خود ایجاد کند تا بهبودی کامل حاصل شود.

میزان جراحت

فنر قلب: به دلیل استفاده از کاتتر و عدم نیاز به باز کردن قفسه سینه، میزان جراحت در این روش بسیار کم است. فقط یک برش کوچک در مچ دست یا کشاله ران انجام می‌شود.

عمل قلب باز: این روش شامل ایجاد یک برش بزرگ در قفسه سینه است که میزان جراحت را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهد.

مدت زمان جراحی

فنر قلب: این روش در مقایسه با عمل قلب باز مدت زمان کمتری می‌برد. عمل استنت‌گذاری به‌طور معمول بین ۱ تا ۲ ساعت طول می‌کشد.

عمل قلب باز: مدت زمان این جراحی بسته به پیچیدگی بیمار، ممکن است چندین ساعت طول بکشد. برخی از جراحی‌ها می‌توانند بین ۳ تا ۶ ساعت به طول انجامد.

شانس زنده ماندن

فنر قلب: شانس زنده ماندن و موفقیت در این روش بسیار بالا است، به خصوص برای بیمارانی که مشکلات ساده‌تری در شریان‌های قلبی دارند. استنت‌گذاری یکی از موثرترین و ایمن‌ترین روش‌ها برای درمان تنگی شریان‌ها است.

عمل قلب باز: در بیماران با مشکلات پیچیده‌تر، عمل قلب باز به دلیل درمان جامع‌تر و رفع چندین مشکل همزمان، شانس بیشتری برای طولانی‌تر کردن عمر بیمار دارد.

زندگی پس از عمل

فنر قلب: بیماران پس از انجام استنت‌گذاری در مواقع زیاد، سریع به زندگی عادی خود بازمی‌گردند. با این حال، نیاز به مصرف داروهای رقیق‌کننده خون و تغییراتی در سبک زندگی برای جلوگیری از تنگی مجدد شریان‌ها وجود دارد.

عمل قلب باز: زندگی پس از عمل قلب باز شامل دوران نقاهت طولانی‌تر، نیاز به مراقبت‌های ویژه و تغییرات گسترده در سبک زندگی است. بیمار ممکن است نیاز به مصرف داروهای قلبی و تغییرات در رژیم غذایی و فعالیت‌های ورزشی داشته باشد.

ویژگی‌ها	فنر قلب (استنت‌گذاری)	عمل قلب باز
موارد تجویز	انسدادهای ساده‌تر	مشکلات پیچیده‌تر و انسدادهای چندگانه
مزایا	کم‌تهاجمی، بهبودی سریع	درمان بهتر مشکلات پیچیده
معایب	احتمال نیاز به درمان مجدد	جراحی تهاجمی و دوران نقاهت طولانی
خطرات	خونریزی، انسداد مجدد	خطرات جراحی تهاجمی
دوران نقاهت	کوتاه (چند روز)	طولانی (چند ماه)
میزان جراحت	کم (برش کوچک)	زیاد (برش بزرگ در قفسه سینه)
مدت زمان جراحی	۱ تا ۲ ساعت	چندین ساعت
شانس زنده ماندن	بالا برای موارد ساده	بالا برای موارد پیچیده
زندگی پس از عمل	سریع به زندگی عادی بازمی‌گردد	نیاز به مراقبت‌های بیشتر و تغییر سبک زندگی

عمل قلب باز بهتر است یا فنر زدن قلب؟

در پاسخ به این سوال که عمل قلب باز بهتر است یا فنر؟ باید به شرایط خاص هر بیمار توجه کرد. انتخاب روش درمانی مناسب بستگی به نوع و شدت انسداد شریان‌ها، وضعیت کلی بیمار و نظر پزشک متخصص دارد. اگر بیمار با انسداد ساده‌تری مواجه باشد و نیاز به روش کم‌تهاجمی داشته باشد، استنت‌گذاری قلب گزینه مناسبی است. در مقابل، بیمارانی که انسدادهای متعدد یا مشکلات پیچیده‌تری در شریان‌های قلبی خود دارند، باید تحت عمل قلب باز قرار گیرند. این جراحی به ویژه برای افرادی که علاوه بر انسدادهای قلبی، مشکلات ساختاری دیگری نیز در قلب خود دارند، بسیار مناسب است.

در نهایت، تصمیم‌گیری درباره اینکه عمل قلب باز بهتر است یا فنر به وضعیت پزشکی بیمار بستگی دارد. فنر گذاری قلب به دلیل کم‌تهاجمی بودن و بهبودی سریع‌تر، برای بیماران با انسدادهای ساده‌ مناسب است، در حالی که عمل قلب باز برای بیمارانی که با مشکلات پیچیده‌تر قلبی مواجه هستند، گزینه‌ای مؤثرتر است. پزشک با بررسی دقیق وضعیت بیمار، شرایط و نیازهای او را تحلیل کرده و بهترین گزینه را انتخاب می‌کند.

سوالات متداول

چه زمانی باید از فنر قلب استفاده کرد؟

 فنر قلب برای بیمارانی که انسدادهای ساده و محدود در شریان‌های قلبی دارند، توصیه می‌شود. این روش کم‌تهاجمی و سریع است و به بیمار امکان بازگشت سریع به زندگی عادی را می‌دهد.

عمل قلب باز چقدر طول می‌کشد؟ 

مدت زمان عمل قلب باز بسته به شرایط بیمار و پیچیدگی جراحی متفاوت است، اما گاهی بین ۳ تا ۶ ساعت به طول می‌انجامد. پس از عمل، بیمار نیاز به بستری شدن طولانی‌تری در بیمارستان دارد.

کدام روش برای بهبود سریع‌تر مناسب‌تر است؟ 

فنر قلب به دلیل کم‌تهاجمی بودن و دوران نقاهت کوتاه‌تر، برای بیمارانی که به بهبود سریع‌تری نیاز دارند، مناسب‌تر است. با این حال، برای بیمارانی که مشکلات پیچیده‌تری دارند، عمل قلب باز گزینه مؤثرتری است.