برای رزرو نوبت تماس بگیرید: ۹۸۹۹۲۴۶۴۶۹۰۲+ - ۹۸۹۳۰۴۰۳۵۴۶۹+
پیس میکر
پیس میکر یا باطری قلب دستگاهی الکترونیکی کوچک است که برای تنظیم ضربان قلب استفاده می‌شود. این دستگاه به طور معمول در افرادی که ضربان قلبشان به طور طبیعی کند یا نامنظم است، کاشته می‌شود. پیس‌میکر با ارسال پالس‌های الکتریکی به قلب، به آن کمک می‌کند تا با ریتم منظم و مناسبی بتپد.
پیس میکر یا ضربان ساز قلب یکی از تجهیزات پیشرفته‌ی پزشکی در دنیای امروزه است که در درمان برخی از انواع نارسایی‌‌های قلبی نقش بسیار موثری ایفا میکنند.
انواع پیس میکر
پیس میکرها به دو دسته‌ی موقت و دائمی تقسیم می‌شوند.
پیس میکر های دائمی
پیس میکرهای دائمی به صورت دائمی در بدن بیمارها کاشته می‌شوند و تا زمانی که نیاز باشد، در بدن باقی می‌مانند. این نوع پیس‌میکر‌ها به طور معمول در افرادی که به دلایل مختلفی مانند بیماری قلبی، جراحی قلب یا پیری، ضربان قلبشان کند یا نامنظم شده است، استفاده می‌شود. پیس‌میکرهای دائمی به طور خودکار و بدون نیاز به دخالت بیمار، ضربان قلب را تنظیم میکنند.
چه زمانی به پیس میکر دائمی نیاز داریم؟
به صورت کلی زمانی که سیستم الکتریکی قلب به درستی کار نکند و ضربان قلب به طور منظم و کافی نباشد، پزشک ممکن است کاشت پیس‌میکر را توصیه کند. اما در مواقعی پیس میکر استفاده شده در قلب باید دائمی باشد که برخی از آن‌ها عبارتند از:
برادی‌کاردی یا کندی ضربان قلب: زمانی که قلب با سرعت کمتری از حد طبیعی می‌تپد، ممکن است علائمی مانند سرگیجه، خستگی، تنگی نفس و حتی غش ایجاد شود.
بلوک قلبی: این عارضه زمانی رخ می‌دهد که سیگنال‌های الکتریکی قلب به درستی منتقل نشوند و باعث کند شدن یا توقف ضربان قلب شوند.
سندرم سینوس بیمار: این بیماری باعث اختلال در عملکرد گره سینوسی دهلیزی می‌شود که مسئول ایجاد ضربان قلب است.
بعضی از انواع آریتمی‌ها: برخی از انواع آریتمی (نامنظمی ضربان قلب) ممکن است با کاشت پیس‌میکر درمان شوند.
پس از جراحی قلب: گاهی اوقات پس از جراحی قلب، ممکن است به پیس میکر نیاز باشد.
پیس میکر های موقت
پیس میکرهای موقت دستگاه‌هایی هستند که به صورت موقت برای کنترل ضربان قلب بیماران استفاده می‌شوند. این نوع پیس میکرها به طور معمول در شرایط اضطراری یا قبل از انجام جراحی قلب استفاده می‌شوند. پیس‌میکرهای موقت از طریق رگ‌های خونی به قلب متصل می‌شوند و پس از برطرف شدن مشکل، از بدن خارج می‌شوند.
چه زمانی از پیس میکر موقت استفاده می‌شود؟
- مشکلات حاد ریتم قلب: در مواردی که بیمار دچار آریتمی‌های خطرناک یا بلوک قلبی حاد شود، پیس میکر موقت برای حفظ ضربان قلب و جلوگیری از عوارض جدی استفاده می‌شود.
- قبل از جراحی قلب: قبل از برخی جراحی‌های قلب، پیس‌میکر موقت برای کنترل ریتم قلب و کاهش خطر عوارض استفاده می‌شود.
- در حین جراحی قلب: در برخی جراحی‌های قلب، پیس میکر موقت برای تحریک قلب و حفظ گردش خون استفاده می‌شود.
- برای ارزیابی مشکلات ریتم قلب: پیس‌میکر موقت می‌تواند برای تشخیص و ارزیابی انواع مختلف آریتمی‌ها و بلوک قلبی استفاده شود.
ضربان ساز ها چگونه در بدن قرار می گیرند؟
نحوه‌ی قرارگیری پیس میکرها در بده به طور معمول به صورت یک عمل سرپایی انجام می‌شود و به صورت موضعی به بدن بیمار(زیر پوست قفسه سینه) بی حسی تزریق می‌شود و سیم‌هایی از آن به قلب متصل می‌شوند.
به صورت خلاصه عمل قرارگیری پیس میکر در بدن بیمار به این صورت است که جراح یک برش کوچک در زیر استخوان ترقوه ایجاد می‌کند و یک تونل زیرپوستی برای قرارگیری سیم‌های ضربان‌ساز ایجاد می‌کند. سپس، سیم‌ها از طریق رگ‌های خونی به قلب هدایت می‌شوند تا سیگنال‌های الکتریکی را به آن منتقل کنند. در نهایت، ژنراتور ضربان‌ساز که حاوی باتری و مدارهای الکترونیکی است، در یک جیب کوچک زیر پوست قرار گرفته و برش پوستی با بخیه بسته می‌شود.
اقدامات لازم پیش از عمل جراحی پیس میکر قلب
قبل از انجام عمل جراحی کاشت پیس‌میکر، آزمایش‌ها و اقدامات پیشگیرانه ضروری است تا عمل با موفقیت انجام شود و عوارض احتمالی به حداقل برسد. پزشک متخصص قلب و عروق شما، سابقه پزشکی کاملی از شما تهیه کرده و آزمایش‌های مختلفی مانند آزمایش خون، نوار قلب، اکوکاردیوگرافی و رادیوگرافی قفسه سینه را برای ارزیابی وضعیت قلب شما انجام می‌دهد. همچنین، ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند تست ورزش یا سی‌تی اسکن نیز تجویز شود.
قبل از عمل، پزشک در مورد جزئیات عمل، عوارض احتمالی، مدت زمان عمل و دوره نقاهت با شما صحبت خواهد کرد و توصیه‌های لازم در مورد تغذیه، مصرف دارو، استحمام و سایر موارد را به شما ارائه خواهد داد. بسیار مهم است که تمام سوالات خود را از پزشک بپرسید و تمام دستورالعمل‌های او را به دقت دنبال کنید. با انجام این اقدامات، می‌توانید با اطمینان خاطر برای عمل جراحی آماده شوید.
پیس میکر به چند روش در بدن قرار می گیرد؟
به طور کلی دو شیوه‌ی رایج برای قرارگیری پیس میکر در بدن وجود دارد که به بررسی هر یک می‌پردازیم.
روش ترانس‌ونوس (از طریق رگ خونی): این روش رایج‌تر و کم‌تهاجمی‌تر است. در این روش، یک برش کوچک در ناحیه کشاله ران یا گردن ایجاد شده و یک کاتتر (لوله باریک) از طریق رگ خونی به قلب هدایت می‌شود. سپس سیم‌های ضربان‌ساز از طریق این کاتتر به حفره‌های قلب متصل شده و ژنراتور ضربان‌ساز زیر پوست قرار می‌گیرد. این روش به دلیل تهاجمی بودن کمتر، خطر عفونت پایین‌تر و بهبودی سریع‌تر، بیشتر مورد استفاده قرار می‌گیرد.
روش اپی‌کاردیال (از طریق برش مستقیم): این روش در مواردی استفاده می‌شود که روش ترانس‌ونوس به دلایلی مانند لخته شدن خون یا مشکلات آناتومیکی امکان‌پذیر نباشد. در این روش، یک برش بزرگ‌تر در قفسه سینه ایجاد شده و جراح به طور مستقیم به قلب دسترسی پیدا کرده و سیم‌های ضربان‌ساز را به سطح خارجی قلب متصل می‌کند. این روش تهاجمی‌تر بوده و خطر عفونت و دوره نقاهت بیشتری دارد.
انتخاب روش مناسب برای کاشت ضربان‌ساز به عوامل مختلفی مانند نوع ضربان‌ساز، وضعیت قلب بیمار و تشخیص پزشک بستگی دارد. پزشک متخصص با توجه به شرایط بیمار، بهترین روش را انتخاب خواهد کرد.
نحوه مراقبت از پیس میکر پس از نصب
مراقبت از پیس‌میکر پس از نصب بسیار مهم است تا عملکرد خوبی داشته باشد و عمر باتری آن افزایش یابد. به طور کلی، پس از عمل کاشت پیس میکر، پزشک به شما توصیه‌هایی خواهد کرد که شامل مراقبت از محل عمل، پرهیز از فعالیت‌های سنگین در هفته‌های اول، مراجعه منظم به پزشک برای بررسی عملکرد دستگاه و تنظیمات آن می‌شود. همچنین، باید از قرار گرفتن در معرض میدان‌های مغناطیسی قوی مانند دستگاه‌های MRI اجتناب کنید. با رعایت این موارد، می‌توانید به راحتی با پیس‌میکر زندگی کرده و از مزایای آن بهره‌مند شوید.
سوالات متداول
عمر باتری پیس‌میکر چقدر است؟
عمر باتری پیس میکر به نوع دستگاه و فعالیت بیمار بستگی دارد. به طور معمول عمر باتری پیس میکر بین ۵ تا ۱۰ سال است.
آیا می‌توان با پیس‌میکر ورزش کرد؟
بله، با مشورت پزشک می‌توان با پیس میکر ورزش کرد. البته نوع و شدت ورزش باید با توجه به توصیه‌های پزشک تعیین شود.
