طول عمر فنر قلب

یکی از مهم‌ترین تجهیزات در درمان بیماران قلبی عروقی، فنر قلب است. این ابزار کلیدی درمانی طراحی مقاوم و دائمی دارد. البته همچنان یک درصد کم از بیماران ممکن است با بازگشت انسداد عروق مواجه شوند. از آن جهت که این ابزار با سلامت و جان انسان‌ها به طور مستقیم در ارتباط است بررسی و نگاهی اجمالی به طول عمر آن هم حائز اهمیت است. طول عمر فنر قلب به عوامل متعددی بستگی دارد. در این مقاله، به بررسی عواملی که بر طول عمر فنر قلب تاثیر می‌گذارند و نکات کلیدی برای حفظ عملکرد بهینه آن خواهیم پرداخت.

فنر قلب چیست؟

فنر قلب، که به عنوان “استنت” نیز شناخته می‌شود، یک لوله فلزی و توری بسیار باریک است. این ابزار به منظور باز نگه داشتن شریان‌های مسدود شده و بهبود جریان خون به قلب ساخته شده. با توجه به اهمیت طول عمر فنر قلب در موفقیت درمان و حفظ سلامت قلب، درک مدت زمان کارایی و نحوه نگهداری آن برای بیماران و تیم‌های پزشکی بسیار مهم است.

طول عمر فنر قلب چقدر است؟

توجه داشته باشید که طول عمر فنر قلب دائمی است. یعنی استنت قلبی به طوری طراحی شده که به صورت مادام العمر و همیشگی در عروق قلبی باقی بمانند. این استنت‌ها به طور ویژه با مواد فلزی بیولوژیکی ضدزنگ ساخته شده‌اند که با بافت عروق سازگار باشند. یعنی این استنت‌ها قادر به تحمل فشارخون بالا هستند و  با تغییرات دائمی شریان‌ها سازگارند. لازم به ذکر است، با توجه به پیشرفت روزافزون تکنولوژی‌های پزشکی، استنت‌های قلبی ممکن است با خطر کمی از انسداد مجدد مواجه شوند. 

تحقیقات نشان می‌دهند که خطر انسداد مجدد پس از نصب استنت حدود 2 تا 3 درصد است. انسداد مجدد شریان، که به آن «restenosis» گفته می‌شود، به طور معمول در عرض 6 تا 9 ماه پس از نصب استنت خود را نشان می‌دهد. 

بیمارانی که تحت درمان با استنت‌های قلبی قرار می‌گیرند باید به‌طور منظم تحت نظر پزشک خود باشند و تغییرات در سبک زندگی و مصرف داروهای تجویزشده توسط پزشک معالج را رعایت کنند. در نهایت، استنت‌های قلبی به‌طور کلی می‌توانند به مدت طولانی در عروق باقی بمانند و عملکرد مطلوبی داشته باشند.

چطور طول عمر فنر قلب را افزایش دهیم؟

با رعایت یکسری نکات و توصیه‌ها، می‌توانید به افزایش طول عمر فنر قلب خود کمک کنید و از بروز عوارض احتمالی جلوگیری کنید. در ضمن به یاد داشته باشید که مشاوره و پیگیری مستمر با پزشک معالج خود برای تکمیل روند درمان حائز اهمیت است. در ادامه، به مهم‌ترین نکات در رابطه با افزایش طول عمر فنر قلب اشاره می‌کنیم.

رعایت داروهای تجویز شده: مصرف داروهای تجویز شده مطابق با دستور پزشک برای جلوگیری از لخته شدن خون در اطراف استنت بسیار حیاتی است. این داروها به جلوگیری از انسداد مجدد شریان‌ها کمک می‌کنند و باید به‌طور منظم و دقیق مصرف شوند.

پرهیز از سیگار کشیدن: سیگار کشیدن می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و انسداد شریان‌ها را افزایش دهد. ترک سیگار به بهبود سلامت قلب و افزایش طول عمر فنر قلب کمک می‌کند.

تغذیه مناسب: رعایت رژیم غذایی سالم و متعادل که شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات کامل و منابع پروتئینی کم‌چرب است، به حفظ سلامت قلب و عروق کمک می‌کند. مصرف محدود چربی‌های اشباع، کلسترول و نمک نیز مهم است.

فعالیت بدنی منظم: انجام ورزش‌های مناسب و منظم به تقویت سیستم قلبی-عروقی و کاهش خطر بیماری‌های قلبی کمک می‌کند. قبل از شروع برنامه ورزشی، با پزشک خود مشورت کنید.

کنترل وزن: حفظ وزن مناسب و جلوگیری از چاقی می‌تواند به بهبود سلامت قلب و عروق کمک کرده و فشار بر روی سیستم قلبی را کاهش دهد. در نتیجه منجر به افزایش طول عمر فنر قلب شود.

کنترل فشار خون و قند خون: مدیریت فشار خون بالا و قند خون در بیماران دیابتی نقش مهمی در پیشگیری از مشکلات قلبی و انسداد مجدد استنت‌ها دارد. استفاده از داروهای تجویز شده و پیگیری منظم با پزشک برای کنترل این فاکتورها ضروری است.

مزایا و معایب استفاده از استنت قلب

استفاده از استنت قلب می‌تواند به طور قابل‌توجهی کیفیت زندگی بیماران را بهبود بخشد. این روش شامل ترکیب آنژیوپلاستی با استنت‌گذاری است و به ویژه در شرایط اورژانسی، مانند پس از حمله قلبی، می‌تواند نقش حیاتی در نجات زندگی فرد ایفا کند. استنت‌گذاری مزایای متعددی دارد، از جمله بهبود سریع و موثر جریان خون در عروق مسدود شده، که به کاهش آسیب به ماهیچه‌های قلب و جلوگیری از بروز مشکلات بیشتر کمک می‌کند. این روش همچنین می‌تواند به کاهش علائم بیماری‌های قلبی، مانند درد قفسه سینه و تنگی نفس، منجر شود و در برخی موارد نیاز به جراحی بای پس را کاهش دهد.

مزیت دیگری که استنت‌گذاری دارد، دوران ریکاوری کوتاه آن است. به طور معمول دوره نقاهت تنها چند روز طول می‌کشد. این در حالی است که بهبودی پس از جراحی بای پس ممکن است شش هفته یا بیشتر طول بکشد. همچنین، بیماران پس از عمل به طور معمول قادر به تحمل ورزش و فعالیت‌های بدنی بیشتری خواهند بود، که به بهبود کلی سلامت و کیفیت زندگی کمک می‌کند. 

با این حال، استفاده از استنت قلبی ممکن است با معایبی و عوارضی همراه باشد. یکی از معایب بالقوه، خطر انسداد مجدد عروق است که ممکن است نیاز به درمان‌های اضافی یا حتی جراحی‌های بیشتر داشته باشد. به همین دلیل، مراجعه منظم به متخصص قلب برای چکاپ و پیگیری وضعیت استنت‌ها بسیار مهم است.

همچنین، عوارض نادرتر مانند حرکت یا شکستن استنت، می‌تواند خطرناک باشد. این اتفاق نیاز به مداخله پزشکی فوری دارد. مراقبت‌های دارویی و پیگیری‌های منظم برای جلوگیری از لخته شدن خون و سایر مشکلات ضروری است.

در نهایت، با وجود مزایای بسیار، استنت‌گذاری قلبی نیاز به ارزیابی دقیق و مشورت با پزشک متخصص دارد تا بهترین گزینه درمانی انتخاب شود.

تاثیر محل قرارگیری بر طول عمر فنر قلب

تاثیر محل قرارگیری بر طول عمر فنر قلبی (استنت) به شکل‌های مختلفی نمایان می‌شود. به طور کلی، مکان و نوع شریان‌هایی که استنت در آن‌ها قرار می‌گیرد، می‌تواند بر دوام و ماندگاری آن تاثیرگذار باشد. در حالت کلی طول عمر انواع مختلف فنر قلب بر اساس مکان نصب، طولانی مدت و یا مادام العمر است.

شریان های کرونر

استنت‌های قرار داده شده در عروق کرونر به طور معمول ماندگاری طولانی‌تری دارند و به طور کلی موفقیت‌آمیزتر هستند. با این حال، موفقیت و طول عمر استنت در این شریان‌ها به میزان پلاک‌سازی و باریک شدن مجدد در شریان‌های اطراف نیز بستگی دارد. تجمع پلاک و لخته‌های خونی در اطراف استنت می‌تواند منجر به مشکلاتی نظیر انسداد مجدد شود.

شریان های کاروتید

استنت‌گذاری در شریان‌های کاروتید، که خون را به سمت گردن و سر حمل می‌کند، می‌تواند تاثیر مثبتی بر پیشگیری از سکته‌های مغزی داشته باشد. اما موفقیت این روش نیز به کاهش تجمع پلاک و سلامت عمومی شریان‌های اطراف بستگی دارد.

شریان های مغزی

استنت‌گذاری مغزی برای درمان آنوریسم‌های مغزی مورد استفاده قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه این روش جدیدتر است و تحقیقات بیشتری نیاز است، اطلاعات کمتری در مورد طول عمر و دوام استنت‌های مغزی موجود است. دوام این استنت‌ها به طور خاص به نتایج تحقیقات بالینی و تکنیک‌های استفاده شده بستگی دارد.

شریان های ایلیاک و محیطی

استنت‌های قرار داده شده در شریان‌های ایلیاک و محیطی، که خون را به ناحیه لگن و پاها می‌رسانند، احتمال بیشتری برای از کار افتادن دارند. بررسی‌ها نشان داده‌اند که استنت‌های محیطی ممکن است در طول زمان نیاز به تعویض یا استفاده از روش‌های دیگر باز کردن عروق پیدا کنند. فشار اضافی ناشی از حرکت و تغییرات وضعیت بدن می‌تواند به باریک شدن مجدد شریان‌ها و مشکلات مرتبط با استنت منجر شود.

سخن پایانی

بعد از عمل فنر قلب، رعایت مراقبت‌های خاص برای بهبودی سریع و جلوگیری از عوارض مهم است. اولین و مهم‌ترین نکته این است که محل استنت را به مدت ۲۴ تا ۴۸ ساعت خشک نگه دارید و به طور مرتب جای زخم را بررسی کنید تا از عدم وجود خونریزی یا تغییر رنگ اطمینان حاصل کنید. اگر خونریزی مشاهده کردید، دراز بکشید و فشار اضافی بر بدن وارد نکنید. از دیگر توصیه‌ها می‌توان به نوشیدن آب فراوان، پرهیز از ورزش‌های سنگین تا یک هفته اشاره کرد. همچنین عدم شنا یا حمام کردن به مدت یک هفته از دیگر مراقبت‌های ضروری است. بهتر است برای انجام کارهای روزمره از کمک دیگران استفاده کنید و در صورت احساس درد در قفسه سینه، با پزشک خود مشورت نمایید. در نهایت، کاهش استرس و رعایت توصیه‌های پزشک به بهبود سریع و افزایش طول عمر فنر قلب کمک خواهد کرد.

سوالات متداول

آیا فنر قلب (استنت) پس از نصب نیاز به تعویض دارد؟
فنر قلب (استنت) به گونه‌ای طراحی شده است که مادام‌العمر در عروق باقی بماند و نیاز به تعویض ندارد. با این حال، در موارد نادر ممکن است انسداد مجدد (رستنوز) رخ دهد، که نیاز به پیگیری منظم و چکاپ‌های دوره‌ای با پزشک دارد.

چگونه می‌توان طول عمر فنر قلب را افزایش داد؟
برای افزایش طول عمر فنر قلب، رعایت توصیه‌های پزشک ضروری است؛ از جمله مصرف منظم داروهای تجویز شده، ترک سیگار، رعایت رژیم غذایی سالم، انجام فعالیت بدنی مناسب، کنترل وزن، فشار خون و قند خون، و پیگیری منظم با پزشک.