آنژیوگرافی مغز

آنژیوگرافی مغز یک روش پزشکی پیشرفته است که برای بررسی و تشخیص مشکلات عروق خونی مغز به کار می‌رود. این روش تصویربرداری با استفاده از تزریق ماده حاجب و اشعه ایکس انجام می‌شود و تصاویری دقیق از عروق خونی مغز فراهم می‌کند. آنژیوگرافی از مغز به پزشکان کمک می‌کند تا مشکلاتی مانند آنوریسم، تنگی عروق، انسداد و سایر ناهنجاری‌های عروقی را شناسایی کنند. این روش به‌ویژه برای بیمارانی که علائم نگران‌کننده‌ای مانند سردردهای شدید، ضعف ناگهانی در اندام‌ها، تغییرات دیداری یا علائم سکته مغزی دارند، اهمیت دارد. در این مقاله، به بررسی جزئیات آنژیوگرافی مغز، دلایل انجام آن، روش انجام، مزایا و معایب، هزینه‌ها و مراقبت‌های پیش‌وپس از انجام آن خواهیم پرداخت.

آنژیوگرافی مغز

آنژیوگرافی مغز چیست؟

آنژیوگرافی مغز یک روش تصویربرداری پزشکی است که با استفاده از تزریق ماده حاجب به عروق خونی و تصویربرداری با اشعه ایکس، تصاویری با وضوح‌بالا از عروق مغزی ایجاد می‌کند. این تصاویر به پزشکان کمک می‌کنند تا جریان خون در عروق مغز را مشاهده کنند و هرگونه ناهنجاری یا انسداد را شناسایی کنند. آنژیوگرافی از مغز به طور خاص برای بررسی مشکلاتی مانند آنوریسم‌ها، تنگی عروق، انسداد و ناهنجاری‌های شریانی-وریدی به کار می‌رود.

این روش به پزشکان امکان می‌دهد تا با دقت بیشتری وضعیت عروق مغزی را ارزیابی کنند و بهترین روش درمانی را برای مشکلات شناسایی شده انتخاب کنند. به‌عنوان یک روش دقیق و موثر، آنژیوگرافی مغز به تشخیص سریع‌تر و دقیق‌تر مشکلات عروقی کمک می‌کند و می‌تواند به کاهش خطرات و بهبود نتایج درمانی کمک کند.

چرا آنژیوگرافی مغز انجام میشود؟

زیرا این روش به پزشکان کمک می‌کند تا بیماری‌ها و ناهنجاری‌های مختلف عروقی را شناسایی کنند و بر اساس آن تصمیمات درمانی مناسب را اتخاذ کنند. دلایل اصلی انجام آنژیوگرافی از مغز عبارت‌اند از:

تشخیص آنوریسم‌ها:

آنژیوگرافی مغز به پزشکان امکان می‌دهد تا آنوریسم‌های مغزی را شناسایی کرده و اندازه و محل دقیق آنها را تعیین کنند.

تشخیص زودهنگام آنوریسم‌ها می‌تواند به پیشگیری از پارگی و عوارض جدی کمک کند.

بررسی تنگی و انسداد عروق:

این روش می‌تواند تنگی‌ها و انسدادهای عروقی را شناسایی کند که ممکن است باعث کاهش جریان خون به مغز شوند.

این اطلاعات به پزشکان کمک می‌کند تا روش‌های درمانی مناسب مانند استنت‌گذاری یا جراحی را برنامه‌ریزی کنند.

تشخیص ناهنجاری‌های شریانی-وریدی:

آنژیوگرافی مغز می‌تواند ناهنجاری‌های شریانی-وریدی را که ممکن است باعث مشکلات خونریزی یا سایر مشکلات جدی شوند، شناسایی کند.

این تشخیص‌ها به برنامه‌ریزی دقیق‌تر درمانی کمک می‌کنند و می‌توانند نتایج بهتری برای بیمار فراهم کنند.

آنژیوگرافی مغز چگونه انجام میشود؟

چگونگی انجام آنژیوگرافی مغز شامل چندین مرحله است که باید بادقت بالا توسط تیم پزشکی انجام شود. این روش به دلیل نیاز به تزریق ماده حاجب و استفاده از اشعه ایکس، نیازمند رعایت دقیق‌ترین استانداردهای پزشکی است.

مرحله آماده‌سازی

بررسی تاریخچه پزشکی و داروهای مصرفی بیمار

ابتدا بیمار به یک مرکز پزشکی یا بیمارستان مراجعه می‌کند. تیم پزشکی تاریخچه پزشکی بیمار را به‌دقت بررسی می‌کند. این شامل بررسی بیماری‌های قبلی، داروهای مصرفی، آلرژی‌ها و هرگونه مشکلات پزشکی مرتبط است. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند تا بهترین روش را برای انجام آنژیوگرافی انتخاب کند و از بروز عوارض جلوگیری کند.

بی‌حس کردن محل ورود کاتتر

محل ورود کاتتر همواره شریان فمورال در کشاله ران یا شریان رادیال در دست است. این محل‌ها با استفاده از بی‌حسی موضعی بی‌حس می‌شوند تا درد و ناراحتی بیمار به حداقل برسد. در برخی موارد، از آرام‌بخش‌ها نیز استفاده می‌شود تا بیمار در طول انجام آنژیوگرافی آرامش بیشتری داشته باشد.

مرحله اجرای آنژیوگرافی

وارد کردن کاتتر به شریان: پس از بی‌حس کردن محل ورود، پزشک یک برش کوچک در محل انتخاب شده ایجاد می‌کند و یک کاتتر نازک و انعطاف‌پذیر را به داخل شریان وارد می‌کند. کاتتر به‌دقت از طریق عروق خونی به سمت عروق مغزی هدایت می‌شود. این فرآیند تحت هدایت تصاویر زنده اشعه ایکس انجام می‌شود تا کاتتر به محل دقیق برسد.

تزریق ماده حاجب: پس از رسیدن کاتتر به عروق مغزی، ماده حاجب از طریق کاتتر تزریق می‌شود. این ماده حاجب باعث می‌شود که عروق خونی در تصاویر اشعه ایکس به‌وضوح دیده شوند.

تهیه تصاویر اشعه ایکس: پزشک تصاویر متعددی از زوایای مختلف از عروق مغزی تهیه می‌کند. این تصاویر به پزشک کمک می‌کنند تا اطلاعات دقیقی از وضعیت عروق مغزی به دست آورد و مشکلات احتمالی نظیر آنوریسم‌ها، تنگی عروق یا سایر ناهنجاری‌ها را شناسایی کند.

مرحله پس از آنژیوگرافی

خارج‌کردن کاتتر: پس از تهیه تصاویر لازم، کاتتر به‌دقت از شریان خارج می‌شود. پزشک باید مطمئن شود که هیچ‌گونه آسیب یا عارضه‌ای در محل ورود کاتتر ایجاد نشده است.

بستن محل ورود کاتتر: محل ورود کاتتر با استفاده از فشار مستقیم، باند فشاری یا دستگاه‌های مخصوص بسته می‌شود تا خونریزی متوقف شود. در برخی موارد، ممکن است از بخیه نیز استفاده شود.

نظارت بر وضعیت بیمار: پس از انجام آنژیوگرافی، بیمار به مدت چند ساعت تحت‌نظر قرار می‌گیرد تا از بروز هرگونه عارضه جلوگیری شود. تیم پزشکی وضعیت عمومی بیمار، محل ورود کاتتر و علائم حیاتی را به‌دقت پایش می‌کنند. بیمار باید از فعالیت‌های سنگین خودداری کند و به توصیه‌های پزشک عمل کند تا بهبودی سریع‌تر حاصل شود.

این مراحل به پزشکان کمک می‌کند تا تصاویری دقیق و با وضوح‌بالا از عروق مغزی به دست آورند و مشکلات احتمالی را شناسایی و درمان کنند.

مزایا آنژیوگرافی مغز

مزایای آنژیوگرافی مغز بسیار زیاد است و به پزشکان کمک می‌کند تا بادقت بیشتری مشکلات عروقی مغزی را شناسایی و درمان کنند که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم:

تشخیص دقیق و سریع:

  • آنژیوگرافی مغز به پزشکان امکان می‌دهد تا به‌سرعت و بادقت بالا مشکلات عروقی را شناسایی کنند.
  • این دقت در تشخیص می‌تواند به برنامه‌ریزی بهتر و درمان موثرتر منجر شود.

ارزیابی کامل عروق مغزی:

  • این روش تصاویری با وضوح‌بالا از تمامی عروق مغزی فراهم می‌کند که به پزشکان امکان می‌دهد تا تمامی مشکلات احتمالی را مشاهده کنند.
  • ارزیابی کامل عروق مغزی به تشخیص دقیق‌تر و جامع‌تر کمک می‌کند.

کمک به تصمیم‌گیری درمانی:

  • اطلاعات به‌دست‌آمده از آنژیوگرافی مغز به پزشکان کمک می‌کند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کنند.
  • این روش می‌تواند به برنامه‌ریزی برای جراحی‌ها، استنت‌گذاری یا دیگر روش‌های درمانی کمک کند.

کاهش خطرات عوارض:

  • تشخیص زودهنگام مشکلات عروقی می‌تواند به پیشگیری از بروز عوارض جدی مانند سکته مغزی یا پارگی آنوریسم‌ها کمک کند.
  • این امر می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کند.

آنژیوگرافی مغز

معایب آنژیوگرافی مغز

با وجود مزایای فراوان، معایب آنژیوگرافی نیز باید در نظر گرفته شود. این معایب شامل خطرات و عوارض احتمالی مرتبط با این روش است که بیماران و پزشکان باید از آنها آگاه باشند.

خطرات مرتبط با تزریق ماده حاجب:

  • واکنش‌های آلرژیک به ماده حاجب می‌تواند مشکلاتی مانند خارش، تنگی نفس و شوک آنافیلاکتیک را ایجاد کند.
  • مشکلات کلیوی نیز ممکن است به دلیل دفع ماده حاجب از طریق کلیه‌ها رخ دهد.

خطرات مرتبط با ورود کاتتر:

  • آسیب به عروق خونی در هنگام ورود و هدایت کاتتر ممکن است باعث خونریزی یا هماتوم شود.
  • عفونت در محل ورود کاتتر نیز یکی دیگر از عوارض احتمالی است.

خطرات عمومی:

  • احتمال بروز حملات قلبی یا سکته مغزی به دلیل تغییرات در جریان خون وجود دارد.
  • عوارض جانبی ناشی از بی‌حسی موضعی نیز ممکن است رخ دهد.

محدودیت‌های مربوط به دسترسی:

  • این روش نیاز به تجهیزات پیشرفته و تیم پزشکی متخصص دارد که ممکن است در همه مراکز درمانی موجود نباشد.
  • هزینه‌های بالای انجام آنژیوگرافی مغز نیز یکی دیگر از محدودیت‌های این روش است.

هزینه آنژیوگرافی مغز

هزینه آنژیوگرافی مغز بسته به عوامل مختلفی مانند محل انجام، تجهیزات مورداستفاده و تجربه تیم پزشکی متفاوت است. این هزینه می‌تواند شامل هزینه‌های مربوط به تزریق ماده حاجب، تجهیزات تصویربرداری، مراقبت‌های پیش‌وپس از انجام و هزینه‌های مرتبط با بستری‌شدن بیمار باشد.

محل انجام

  • بیمارستان‌های دولتی: هزینه آنژیوگرافی در این بیمارستان‌ها اکثر مواقع بین 50 تا 70 میلیون تومان است. آنها ممکن است مشمول یارانه دولتی باشند که هزینه را به طور قابل توجهی کاهش می‌دهد. با این حال، ممکن است لیست انتظار طولانی‌تری داشته باشند و امکانات آنها به اندازه بیمارستان‌های خصوصی پیشرفته نباشد.
  • بیمارستان‌های خصوصی: هزینه آنژیوگرافی در این بیمارستان‌ها بیشتر مواقع بین 70 میلیون تا 150 میلیون تومان است. آنها معمولا لیست انتظار کوتاه‌تری دارند و از جدیدترین تجهیزات و فناوری‌ها استفاده می‌کنند.
  • مراکز رادیولوژی: هزینه آنژیوگرافی در این مراکز ممکن است کمی کمتر از بیمارستان‌ها باشد، اما ممکن است به‌اندازه بیمارستان‌ها خدمات جامع ارائه ندهند.

نوع آنژیوگرافی

  • آنژیوگرافی با کاتتر دیجیتال: این نوع آنژیوگرافی رایج‌ترین نوع است و شامل تزریق ماده حاجب به داخل شریان‌ها از طریق کاتتر است. این روش تصاویر دقیق‌تری از عروق مغز ارائه می‌دهد، اما می‌تواند تهاجمی‌تر و پرهزینه‌تر باشد.
  • آنژیوگرافی رزونانس مغناطیسی (MRA): این نوع آنژیوگرافی از امواج مغناطیسی و میدان‌های رادیویی برای ایجاد تصاویر عروق مغز استفاده می‌کند. این روش غیرتهاجمی‌تر از آنژیوگرافی با کاتتر دیجیتال است، اما ممکن است تصاویر دقیق ارائه ندهد.

پوشش بیمه

  • بیمه پایه: بیمه پایه ممکن است بخشی از هزینه آنژیوگرافی را تحت پوشش قرار دهد، اما همواره سهم زیادی از هزینه را به بیمار تحمیل می‌کند.
  • بیمه تکمیلی: بیمه تکمیلی ممکن است پوشش بیشتری برای آنژیوگرافی ارائه دهد، اما همه بیمه‌های تکمیلی آن را پوشش نمی‌دهند.
  • بیمه‌های خاص: بیمه‌های خاص ممکن است پوشش کامل هزینه آنژیوگرافی را ارائه دهند، اما طبق روال فقط برای افراد شاغل در شرکت‌های خاص یا اعضای سازمان‌های خاص در دسترس هستند.

هزینه‌های جانبی

  • هزینه‌های آزمایش‌های قبل از عمل: این هزینه‌ها می‌تواند شامل آزمایش خون، تصویربرداری قفسه سینه و معاینه فیزیکی باشد.
  • هزینه داروها: داروهایی که از قبل، حین و بعد از عمل تجویز می‌شوند می‌توانند پرهزینه باشند.
  • هزینه‌های ویزیت‌های بعد از عمل: ممکن است لازم باشد بعد از عمل برای ویزیت‌های متعدد به پزشک خود مراجعه کنید.

بیماران باید قبل از انجام آنژیوگرافی، با پزشک و تیم مالی مرکز درمانی مشورت کنند تا از هزینه‌های دقیق و شرایط پرداخت آن مطلع شوند.

مراقبت های پیش‌ و پس از آنژیوگرافی مغز

مراقبت‌های پیش‌وپس از انجام آنژیوگرافی مغز اهمیت زیادی دارد و به کاهش خطرات و بهبود نتایج این روش کمک می‌کند. این مراقبت‌ها شامل آماده‌سازی بیمار قبل از انجام آنژیوگرافی و نظارت و پیگیری پس از انجام آن است.

مراقبت‌ های پیش از آنژیوگرافی

مشاوره با پزشک: اولین قدم مهم در آماده‌شدن برای آنژیوگرافی مغز، مشورت با پزشک شما است. در طول این مشاوره، پزشک سابقه پزشکی شما را بررسی می‌کند، در مورد داروهای مصرفی شما سوال می‌کند و هر گونه بیماری زمینه‌ای را که ممکن است داشته باشید، ارزیابی می‌کند. پزشک همچنین در مورد جزئیات عمل، از جمله نوع بیهوشی که استفاده خواهد شد شما را در جریان خواهد گذاشت.

آزمایشات: قبل از آنژیوگرافی، ممکن است لازم باشد برخی آزمایشات را انجام دهید، مانند آزمایش خون، نوار قلب، یا رادیوگرافی قفسه سینه. این آزمایشات برای اطمینان از اینکه شما برای عمل آماده هستید و برای ارزیابی هر گونه خطر احتمالی انجام می‌شود.

داروها: ممکن است لازم باشد مصرف برخی از داروهای خود را قبل از آنژیوگرافی قطع کنید. این داروها ممکن است شامل داروهای رقیق‌کننده خون مانند وارفارین یا آسپرین باشد. حتما با پزشک خود در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کنید، از جمله داروهای تجویزی، بدون نسخه و مکمل‌ها صحبت کنید.

غذا و نوشیدنی: در بیشتر موارد، از شما خواسته می‌شود که 4 تا 6 ساعت قبل از آنژیوگرافی ناشتا باشید. این به این دلیل است که ماده حاجب که در طول عمل استفاده می‌شود، می‌تواند باعث تهوع شود.

محل ورود کاتتر: محل ورود کاتتر که لوله‌ای نازک و انعطاف‌پذیر است که برای تزریق ماده حاجب به عروق خونی شما استفاده می‌شود، طبق روال در کشاله ران یا بازو انجام می‌شود.

وسایل همراه: شما باید لباس راحت بپوشید و از پوشیدن جواهرات یا سایر اشیای فلزی خودداری کنید. همچنین باید یک لیست از تمام داروهای خود را به همراه داشته باشید و در صورت نیاز از یک همراه کمک بگیرید.

مراقبت‌ های پس از آنژیوگرافی

در محل ریکاوری استراحت می‌کنید: پس از اتمام عمل، شما به مدت کوتاهی در محل ریکاوری استراحت خواهید کرد. در این مدت، فشارخون و نبض شما به طور منظم بررسی می‌شود و محل ورود کاتتر برای خونریزی یا تورم بررسی می‌شود.

محل ورود کاتتر را تمیز و پانسمان کنید: پرستار به شما نحوه تمیز و پانسمان‌کردن محل ورود کاتتر را آموزش خواهد داد. مهم است که این کار را طبق دستورالعمل پزشک انجام دهید تا از عفونت جلوگیری شود.

نوشیدن مایعات را به‌تدریج شروع کنید: پس از اینکه در محل ریکاوری به هوش آمدید، به‌تدریج می‌توانید نوشیدن مایعات را شروع کنید.

ممکن است تا چند ساعت پس از عمل بی‌حس باشید: بسته به نوع بیهوشی که استفاده شده است، ممکن است تا چند ساعت پس از عمل بی‌حس باشید. در این مدت، مهم است که از یک همراه کمک بگیرید تا به شما در حرکت و انجام کارهایتان کمک کند.

استراحت در منزل: پس از مرخص شدن از مرکز درمانی، باید در منزل استراحت کنید. از بلندکردن اجسام سنگین یا فعالیت‌های شدید برای چند روز خودداری کنید.

رژیم غذایی: ممکن است پزشک شما توصیه‌هایی در مورد رژیم غذایی شما پس از آنژیوگرافی داشته باشد. این توصیه‌ها ممکن است شامل نوشیدن مایعات فراوان برای کمک به دفع ماده حاجب از بدن شما باشد.

مصرف دارو: پزشک شما ممکن است داروهایی مانند داروهای مسکن یا داروهای رقیق‌کننده خون را برای شما تجویز کند. استفاده از این داروها بر اساس توصیه‌های پزشک بسیار حائز اهمیت است.

پیگیری با پزشک: بعد از چند روز، باید برای ویزیت پیگیری با پزشک خود قرار ملاقات بگذارید. در طول این ویزیت، پزشک نتایج آنژیوگرافی را با شما در میان می‌گذارد و در مورد مراحل بعدی درمان صحبت می‌کند.

این مراقبت‌ها به کاهش خطرات مرتبط با آنژیوگرافی و بهبود سریع‌تر بیمار کمک می‌کنند. بیماران باید با پزشک خود درباره هرگونه علائم نگران‌کننده پس از انجام آنژیوگرافی مشورت کنند و دستورات پزشک را به‌دقت رعایت کنند.

آنژیوگرافی مغز

موارد زیر را پس از آنژیوگرافی مغز به پزشک خود گزارش دهید:

  •  تب
  • قرمزی، تورم یا خونریزی در محل ورود کاتتر
  • سردرد شدید
  • مشکل در تکلم یا حرکت
  • ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن

در نهایت، آنژیوگرافی مغز یک روش حیاتی و دقیق برای تشخیص مشکلات عروقی مغز است که با رعایت مراقبت‌های لازم می‌تواند به بهبود نتایج درمانی و کاهش خطرات کمک کند. بیماران باید با پزشک خود درباره همه جنبه‌های این روش مشورت کرده و اطلاعات کاملی را قبل از انجام آنژیوگرافی کسب کنند.